Abstract:

Dünya üzerinde istilacı bitki sayısındaki artış ekolojik ve ekonomik açıdan önemli sorunlar oluşturmaktadır. Bu bitkilerin başarılı bir şekilde kontrol altına alınabilmeleri için bunların biyolojik ve ekolojik isteklerinin bilinmesi büyük önem taşımaktadır. Bu bitkilerin yeni habitatları istila sürecinde, kuraklık ve tuzluluk gibi abiyotik stres koşulları bir bariyer işlevi görmektedir. Bu nedenle istilacı yabancı bitkilerin stres koşulları altında büyüme ve gelişme durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalar bu bitkilerin biyolojik ve ekolojik isteklerinin anlaşılmasına ve potansiyel dağılım alanlarının modellenmesine olanak vermektedir. Persicaria perfoliata L. Doğu Karadeniz Bölge'sinin önemli bir kısmını işgal eden istilacı sarmaşık formunda tek yıllık bir istilacı yabancı ottur. Bitkinin yaygın olduğu Doğu Karadeniz sahili sahip olduğu 2000-2500 mm yıllık yağış miktar ile Türkiye'nin en fazla yağış alan bölgesidir. Bu ön çalışma ila P. perfoliata'nın Türkiye'nin diğer bölgelerine yayılma potansiyelinin anlaşılması amacıyla büyüme ve gelişme yönü ile kuraklık stresine verdiği tepkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kuraklık stresi tarla kapasitesi baz alınarak saksılardaki su oranının sınırlanmasıyla suretiyle oluşturulmuştur. Çalışma da %25, %50 ve %75 tarla kapasitesi ile kontrol (%100) olmak üzere dört farklı stres düzeyine yer vermiştir. Saksılarda tarla kapasitesi her gün buharlaşan su kadar saksılara yeninden su verilmesiyle sağlanmıştır. 28±3°C gündüz 16 saat ve 20±3°C gece 8 saat koşullarında denemeler yürütülmüştür. Omca uzunluğu, omca başına yaprak sayısı, yer üstü ve yer altı kısımların yaş ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu, kök yaş ve kuru ağırlığı gibi parametreler incelenmiştir. Çalışma sonucunda kuraklık yoğunluğundaki artış ile incelenen bitki parametreleri arasında negatif ilişki saptanmıştır. %50 tarla kapasitesi uygulamasında ağırlık artışı gibi parametrelerde ciddi düşüş görülmüştür. Yabancı otları kuraklığa yüksek duyarlığı bu bitkilerin ülkede yayılmasında sınırlı bir faktör olduğunu göstermektedir. Yağışların fazla olduğu alanlarda ise yabancı ot istilası fazla olacaktır. Yarı kurak ve kurak alanlarda ise istilacı bitki sorun olmaktan çıkacaktır. Çalışmamızda iklim değişikliğinden meydana gelen kuraklığın bölgede ot yayılışını engelleyebildiği belirlenmiştir

Keywords: