Abstract:

Bir standart dilin oluşmasında sözlüklerin çok büyük rolü vardır. Bu ?çalışmada öncelikle K. K. YUDAHİN’in Kırgız sözlükçülüğüne katkısından ?bahsedilecektir. Standart Kırgızca XX. yüzyılın ilk çeyreğinin sonlarında oluşmuştur. ?Gerek Kırgızcanın gelişmesinde gerekse Kırgız sözlükçülüğünde YUDAHİN’in önemli ?bir yeri bulunmaktadır.? ?1940 yılında Moskova’da yapılan YUDAHİN’in Kirgizsko-Russkiy Slovar ??‘Kırgızca-Rusça Sözlük’ün ilk baskısında yirmi beş bin madde başı kelime vardır. ?Kelimeler Latin harfleriyle Kiril harfleri karışık yazılmıştır. 1945 ve 1948 yılında ?Türkiye’de bu sözlüğün Rusça kısmı A. Battal TAYMAS tarafından Türkçeye ?çevirilmiştir. İkinci baskısı 1965 yılında yine Moskova’da yapılmıştır. Tek cilt olan bu ?sözlük, otuz yedi bin beş yüz otuz sekiz Kiril harfli madde başı içermektedir. 1985 ?yılında aynı yerde basılan Kirgizsko-Russkiy Slovar ‘Kırgızca-Rusça Sözlük’ iki ?cilttir. A-J harflerini içeren birinci ciltte madde başı kelime sayısı on dokuz bin beş ?yüz on bir, K-Ya harflerini içine alan ikinci ciltte ise madde başı kelime sayısı on ?sekiz bin yirmi yedidir. 1999 yılında bu sözlük tek cilt olarak yeniden basılmıştır.? Bu çalışmada Kirgizsko-Russkiy Slovar ‘Kırgızca-Rusça Sözlük’ün ortaya ?çıkışı ve farklı baskıları, bu sözlüğün hazırlanışı ve 1940 ile 1965 baskılarının ?karşılaştırılması ele alınmıştır. Günümüzde K. K. YUDAHİN’in sözlüğünün çok eski ?olmasına karşın Kırgız dilinin kelime hazinesini tespit etmek ve kelimelerin ?kullanılışlarını göstermekteki yararı göz ardı edilemez. Bunun yanında Kırgız ?gelenek ve görenekleri, tarih ve kültürüyle ilgili çok zengin malzeme içermesi ?dolayısıyla hâlâ büyük ilgi görmekte ve kullanılmağa devam edilmektedir.?

Keywords: