Abstract:

Büyük İskender’le başlayan M.Ö.334 ve M.Ö. 30 yılındaki Actium Savaşı’na kadar süren ve modern tarihçiler tarafından Hellenistik Çağ olarak nitelenen dönemde, Diyarbakır ve Mardin Müzelerinde, yayınlanmış resmi ve özel koleksiyonlarda bulunan sikkeler kapsamlı olarak yerinde ve çeşitli literatür taraması yapılarak incelenmiş ve karşılaştırma yapılmıştır. Sikke, belli bir ölçüye göre altın, gümüş, bakır, tunç, pirinç ve kalay gibi değerli metallerle darp edilen, devletin resmi damgasıyla garantilenmiş, madeni bir paradır ve ilkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine daha kullanışlı bir değişim aracı olarak, M.Ö. 7. yüzyılda Anadolu’da Lidyalılar tarafından icad edilmiştir. Aynı zamanda sikkeler, yüzyıllar önce yaşamış toplumlar hakkında bilgiler veren ve tarihi konuşturan belge niteliğindedir. Hellenistik dönemdeki krallar inşa ettikleri şehirlerde halkın ve ordunun ihtiyacını karşılamak ve ticari hayatı canlı tutmak için darphaneler kurarak, kendi adlarına sikke basımını gerçekleştirmişlerdir. Askeri hareketler ile ücretli askeri birliklerden yararlanılması ve sonra da terhis edilmesi sikke dolaşımında önemli rol oynamıştır. Diyarbakır ve Mardin müzelerinden temin edilen ve incelenen örneklerden bu sonuca ulaşılmıştır. Sikkelerin ön ve arka yüzeylerindeki figürler, yazıtlar, sikke yapımında kullanılan metal veya alaşımın özellikleri, ağırlığı, sikkenin geometrik şekli, sikkenin birimi, çapı ve et kalınlığı darp edildiği şehrin, yılın ve kralların hakimiyet dönemine göre farklılıklar gösterirler.

Keywords: