Abstract:

Bu çalışmada, ilk defa Amerikan coğrafyacı William Pattison tarafından 1964 yılında kavramsal çerçevesi çizilen coğrafyanın dört geleneği, Türk coğrafyacılığının tarihsel gelişiminin daha iyi bir anlayışının elde edilmesi amacıyla disiplin özelinde incelenmiştir. Bu amaçla, Türk coğrafyacıları tarafından 1943-2016 yılları arasında üretilen doktora tezleri ait oldukları coğrafi geleneğe göre sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları, tüm periyot dikkate alındığında, en baskın pratiğin bölgesel geleneğe ait olduğunu; bunu yerbilimi geleneği ile mekansal geleneğin izlediğini ortaya koymaktadır. Türk coğrafyacılığında tarihsel olarak en zayıf pratik ise insan-çevre geleneğine aittir. Dört geleneğin Türk coğrafyacılığındaki örüntüsü, 1943-1989 yılları arasında yerbilimi geleneğinin; 1990-2016 yılları arasında ise bölgesel geleneğin baskınlığıyla karakterize olmaktadır. Coğrafi geleneklerin Türk coğrafyacılığı özelindeki bu kompozisyonu, 1990 öncesi dönemdeki yerbilimi geleneğinin ve merkez üniversitelerin egemenliğinin, 1990 sonrasında bölgesel gelenek ve çevre üniversitelerin egemenliğiyle yer değiştirdiğini; bu bakımdan, Türk coğrafyacılığının güncel kompozisyonunun geleneksel coğrafya pratikleri ile çağdaş coğrafya pratiklerinin birlikte, yan yana yaşadığı bir örüntüyle karakterize olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, ilk defa Amerikan coğrafyacı William Pattison tarafından 1964 yılında kavramsal çerçevesi çizilen coğrafyanın dört geleneği, Türk coğrafyacılığının tarihsel gelişiminin daha iyi bir anlayışının elde edilmesi amacıyla disiplin özelinde incelenmiştir. Bu amaçla, Türk coğrafyacıları tarafından 1943-2016 yılları arasında üretilen doktora tezleri ait oldukları coğrafi geleneğe göre sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları, tüm periyot dikkate alındığında, en baskın pratiğin bölgesel geleneğe ait olduğunu; bunu yerbilimi geleneği ile mekansal geleneğin izlediğini ortaya koymaktadır. Türk coğrafyacılığında tarihsel olarak en zayıf pratik ise insan-çevre geleneğine aittir. Dört geleneğin Türk coğrafyacılığındaki örüntüsü, 1943-1989 yılları arasında yerbilimi geleneğinin; 1990-2016 yılları arasında ise bölgesel geleneğin baskınlığıyla karakterize olmaktadır. Coğrafi geleneklerin Türk coğrafyacılığı özelindeki bu kompozisyonu, 1990 öncesi dönemdeki yerbilimi geleneğinin ve merkez üniversitelerin egemenliğinin, 1990 sonrasında bölgesel gelenek ve çevre üniversitelerin egemenliğiyle yer değiştirdiğini; bu bakımdan, Türk coğrafyacılığının güncel kompozisyonunun geleneksel coğrafya pratikleri ile çağdaş coğrafya pratiklerinin birlikte, yan yana yaşadığı bir örüntüyle karakterize olduğunu göstermektedir.

Keywords: