Abstract:

Kopenhag Okulu Güvenlikleştirme Yaklaşımının sağladığı kavramsal çerçeveye dayanan bu araştırma, Kuzey Makedonyalı yetkilileri güvenlikleştirici aktör olarak ele alarak, Yunanistan ve Kuzey Makedonya arasındaki isim sorununun güvenlikleştirme (1991-2016) ve güvenlik dışılaştırılma (2016-2018) süreçlerini incelemektedir. Araştırma, Kuzey Makedonyalı yetkililerin bu amaç doğrultusundaki söylem ve pratiklerini ortaya koymanın yanı sıra, onların isim sorununu farklı güvenlikleştirme düzeylerinde ele alma sebeplerini de ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra, güvenlikleştirme dönemi, Kuzey Makedonya'da iç ve dış gelişmelere bağlı olarak güvenlikleştirme söylem ve pratiğinde meydana gelen inişler ve çıkışlar üzerinden alt dönemlere ayrılmaktadır. Bu bağlamda, isim sorunu, devletin bekasının tehlikede olduğu endişesiyle, 1991-1993 yılları arasında düşük seviyede güvenlikleştirilmiştir. Kuzey Makedonya’nın BM üyeliğini elde ettiği 1993’ten 1998 genel seçimlerine kadar güvenlikleştirme söylem ve pratiklerinin tonu yükselmiştir. 1990'ların sonundan 2006 yılına kadar, önce iç savaşın eşiğine gelen, sonra da zayıf koalisyon hükümetleri tarafından yönetilen Kuzey Makedonya, bir yandan da ülkenin Avrupa ve NATO entegrasyonunu hızlandırmak amaçlı uluslararası platformda uzlaşmacı bir tavır sergilemiştir. Bu da bahsi geçen dönemde güvenlikleştirici söylem ve pratiklerin seviyesini düşürmüştür. 2006'da sağcı popülist Kiro Gligorov'un Cumhurbaşkanı seçilmesiyle yüksek düzeyli bir güvenlikleştirme dönemine girilmiştir. 2008 ve 2009 yıllarında önce Euro Bölgesi Krizinin etkisiyle, sonrasında da Yunanistan'ın Kuzey Makedonya’nın NATO ve AB üyelik süreçlerini veto etmesiyle isim sorununa yönelik tavizsiz söylemleri giderek artmıştır. Son olarak, Sosyal Demokrat Zoran Zaev'in 2016’daki seçim zaferinin ardından isim sorununun güvenlik dışılaştırılması süreci başlamıştır. İki ülke arasındaki gerginlik düzeyi azaltılmış, tavizkar bir söylem tercih edilerek, normal pazarlık araçlarına yönelinmiştir ve bu sayede isim sorunu çözülmüştür.

Keywords: