Abstract:

2019’da yayımlanan ve 2019- 2020 eğitim- öğretim yılından itibaren 10. sınıflarda felsefe derslerinde okutulan ders kitabının değerler açısından incelendiği bu çalışma için 22 değer listelenmiştir. Listelenen değerlerden 10’u Millî Eğitim Bakanlığı’nın öğretim programlarında ‘kök değerler’ olarak nitelendirilmektedir. Tüm öğretim programlarında olduğu gibi felsefe ders program çerçevesinde de öğrencilerin, milli, manevi, ahlaki, kültürel ve evrensel değerleri anlamaları hedeflenmiş ve öğretim programında ‘Adalet’, ‘Dostluk’, ‘Dürüstlük’, ‘Özdenetim’, ‘Sabır’, ‘Saygı’, ‘Sevgi’, ‘Sorumluluk’, Vatanseverlik’ ve ‘Yardımseverlik’ kök değerler olarak tanımlanmıştır.  Listede sıralanan diğer 12 değerin ise kök değerlerle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Listede yer verilen diğer değerler; ‘Estetik’, ‘Yardımlaşma’, ‘Arkadaşlık’, ‘Temizlik’, ‘Bilgelik, ‘Özgürlük’, ‘Çalışkanlık’, ‘Aile’, ‘Hoşgörü’, Alçakgönüllük’, ‘Dayanışma’ ve ‘Misafirperverlik’tir.  Değerlendirme sonunda listede sıralanan değerlerden 8’ine hiç yer verilmediği görülmüştür. Diğer değerlere ise farklı sayılarla olsa da yer verildiği anlaşılmıştır. Sayıca en fazla yer verilen değerin ise ‘Bilgelik’ olduğu ortaya çıkmıştır.  Ortaya çıkan bu sonuç, felsefenin de özüne uygun bir durumdur. Bir tür bilgi olan felsefe, doğası gereği bilgi ve bilgeliğe önem veren zihinsel bir etkinliktir. Çalışmanın sonunda ayrıca felsefe ders kitabında milli değerlere yeteri kadar vurgu yapılmadığı tespit edilmiştir. Ders programında öğrencilerin milli değerleri anlamalarının hedeflendiği göz önünde bulundurulduğunda ders kitabıyla bu hedefe ulaşılmasının zor olduğu ifade edilebilir. İnceleme sürecinde ‘Vatanseverlik’ değerine yalnızca bir defa vurgu yapıldığının ortaya çıkması bu iddiayı doğrulamaktadır.

Keywords: