Abstract:

Türkçe dersi, öğrencilerde okuma, yazma, konuşma, dinleme, görsel okuma ve görsel sunu becerilerini geliştirmenin yanı sıra Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler vasıtasıyla da değer aktarımı gerçekleştirmektedir. Ders kitabında yer alan metinlerde millî ve evrensel değerler tanınmakta, yaşatılmakta ve öğrenciyle birlikte geleceğe aktarılmaktadır. Bu nedenle Türkçenin öğretiminde temel araç olarak kullanılan metinlerin değer aktarımında önemi çok büyük olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada 2010-2020 yılları arasında 8.sınıflarda okutulan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Yayınları Türkçe ders kitaplarında yer alan metinleri (bilgilendirici, hikâye edici, serbest okuma) değerler eğitimi bakımından Schwartz’ın belirlediği değerler sınıflandırmasına göre incelenerek, çalışmanın yapılacak güncel araştırmalar için kaynak teşkil etmesi amaçlanmaktadır. Çalışma betimsel nitelikte bir çalışmadır. Doküman incelemesi ve tarama yöntemi yapılarak verilerin toplanması sağlanmıştır. İçerik analizi tekniği ile de toplanan veriler analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda Schwartz değerler ölçeğine göre incelenen 8. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan metinlerde tespit edilen değerlerin oranlar sırasıyla şu şekildedir: başarı (f:60) geleneksellik (f:58) öz yönelim (f:45) hazcılık (f:39) uyarılım (f:28) uyma (f:25) iyilikseverlik (f:24) güç (f:23) evrenselcilik (f:21) ve son olarak güvenlik (f:11) değerinin yer aldığı tespit edilmiştir Metinlerde en fazla başarı değerinin, en az ise güvenlik değerinin yer aldığı tespit edilmiştir. İncelenen kitaplar içinde Schwartz değerlerine en çok yer veren kitabın 2010 yılı 8. sınıf Türkçe ders kitabı olduğu sonucuna varılmıştır. Kitaplarda değerlerin dengeli bir şekilde dağılım göstermediği görülmektedir. Ayrıca değerlerin sıklıklarının da kitaplar arasında farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Keywords: