Views
5
Downloands
2
Kısaca Şeyh Âzerî olarak bilinen Ali Hamza b. Ali Melik Et-Tûsî El-Beyhakî El-İsferâyînî (ö. 1461-1462) Timurlular devrinde İran’ın Horasan bölgesinde yaşamış ve bir süre de Hindistan’da bulunmuş mutasavvıf bir Fars şairidir. Timurlu hükümdarı Şahruh ve Behmenî hükümdarı Ahmed Şah Velî’nin takdirini kazanarak her iki hükümdarın hizmetine kabul edilmiş olması onun üstün bir şairlik yeteneğine sahip olduğunu göstermektedir. Ancak, yakın zamana kadar araştırmacılar Timurlular devri Fars şiirinin önemli bir siması olduğu anlaşılan Âzerî’ye gereken ilgiyi göstermemiş ve onun şiirinin içeriği neredeyse hiçbir araştırmaya konu olmamıştır. Buna binaen, mevcut çalışmada Âzerî’nin şiirlerinin ana unsurlarından birisi olan Hz. Ali övgüsü ele alınmıştır. Şeyh Âzerî divanında hükümdarları ve diğer hamileri öven hiçbir beyit yoktur. Bunun yerine, onun kasideleri Hz. Muhammed, Ehl-i Beyt ve hususen Hz. Ali’yi metheder. Şeyh Âzerî’nin kasidelerinin incelenmesi neticesinde onun Hz. Ali’yi cesareti ve ilmi ile adeta kâmil bir insan ve günahlardan korunmuş bir şahsiyet olarak gördüğü ortaya çıkmaktadır. Dahası, şaire göre Hz. Ali, Hz. Muhammed’den sonra Müslümanların idarecisi yani imam olma hakkına sahip olan kişidir. Esasen, Âzerî Hz. Ali’yi Hz. Muhammed dışında tüm mahlukatın üzerinde bir mertebeye sahip olarak tavsif etmektedir. Hz. Peygamber’in Hz. Ali’ye üstünlüğünü ise şair beyitlerinde açıkça vurgulamaktadır. Sonuç olarak Şeyh Âzerî’nin Hz. Ali’ye bakışının İsnâaşeriyye Şiîliğin bakış açısıyla örtüştüğü görülmüştür.
ʿAlī Hamza b. ʿAlī Melik al-Ṭūsī al-Bayhaqī al-Isfarāyīnī, shortly known as Shaykh Āẕarī (d. 1461-1462) is a Timurid-era Persian Sufi poet from Khorasan region of Iran who also stayed in India for a while. The fact that he received the appreciation of both Timurid king Shāhrukh and Bahmanī king Aḥmad Shāh Walī and was admitted for service in their palaces is testimony to his prowess as a poet. That said, academics have paid little attention to Shaykh Āẕarī until recently and the content of his poetry almost completely remained outside the scope of research. Hence, this paper attempts to tackle a key element in his poems, which is the praise of ʿAlī b. Abī Ṭālib (R.A). Shaykh Āẕarī’s diwan contains no beyts praising kings and other patrons. Instead, his qasidas are marked with the praise of Prophet Muhammad (S.A.W), his Ahl al-Bayt and especially ʿAlī. A scrutiny of Shaykh Āẕarī’s qasidas reveals that he sees ʿAlī as the paragon of the perfect human being, who is free of sins and outstanding in his valour and knowledge. Moreover, the poet maintains that ʿAlī is the rightful Imam i.e. the ruler of Muslims after the Prophet. Indeed, Āẕarī describes ʿAlī as above all created beings with the exception of Prophet Muhammad, whose pre-eminence he clearly states in a number of beyts. It is concluded that Shaykh Āẕarī’s portrayal of ʿAlī is in line with ithnāʿasharī Shiism.
Field : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
