Abstract:

Hukuk ve ekonomi yaklaşımı temelinde yasal düzenin, merkez bankasının kurumsal ve bağımsızlık yapıları üzerindeki etkisinin incelenmesi makalenin temel amacını oluşturmaktadır. Buna göre hukuk ve ekonomi yaklaşımı, yasal düzenlemelerin iktisadi alandaki etkileri üzerine araştırmalarda bulunmaktadır. Ülkelerde yasal mevzuatta yapılan düzenlemeler kurumların yapısını ve bağımsızlığını değiştirerek ekonomik istikrar üzerinde etkili olabilmektedir. Ekonomik istikrarı sağlamakla görevli olan merkez bankasının kurumsallığı kadar bağımsızlığı da yasal mevzuattaki düzenlemelerden geçmektedir. Merkez bankası bağımsızlığının derecesi bağımsızlık endeksleri yardımıyla ölçülmektedir. Yaşanan iktisadi krizlere ve ekonomik yönetim tecrübelerine bağlı olarak zaman içerisinde endekslerin kapsamı gelişim göstermektedir. Dolayısıyla en güncel ve geçerli bağımsızlık endekslerinin kriterlerine göre merkez bankası anlayışının geliştirilmesi gerekmektedir. Ancak yasalara bağlı olarak merkez bankasının bağımsızlığı kuvvetlendirilse bile de facto bağımsızlığın seviyesi de jure bağımsızlığın seviyesinden farklı olabilir. Ülkelerin zayıf hukuk kurallarına sahip olması, güç mücadelesine bağlı olarak hukuk boşluklarının şekillenmesi ve yasal mevzuattaki değişim hızının yavaş olması de jure ve de facto bağımsızlık arasındaki farklılaşmanın temel nedenlerini oluşturmaktadır. Bu nedenle ülkelerde hukuksal zeminin kuvvetlendirilmesi merkez bankasının kurumsal yapısı ve bağımsızlığına katkı sağlayacaktır.

Keywords: