Abstract:

Jeolojik açıdan Türkiye’nin en karmaşık şehri olan ve Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAFH) üzerinde bulunan Erzincan’da çok büyük depremler meydana gelmiştir. 1939 ve 1992 yıllarında yaşanan şiddetli depremler, önemli can ve mal kayıplarına yol açmıştır. Özellikle Erzincan’da 27.12.1939’da saat 01:57’de Richter ölçeğine göre 7.9 büyüklüğünde meydana gelen deprem Sivas, Ordu Tunceli, Tokat, Samsun ve Amasya illerinde de etkili olmuştur. Depremin şiddetinden dolayı bölge ile haberleşme kesilmiş, şehirlerarası yollar ve köprüler büyük hasar görmüştür. Bu nedenle Erzincan ve depremden etkilenen diğer illerle her türlü bağlantı zor sağlanmıştır. Erzincan nüfusunun %70’inden fazlasının yitirildiği, binaların yıkıldığı veya kullanılmaz hale geldiği bölgeye “Millî Yardım Komitesi” aracılığı ile Türkiye’nin dört bir yanından yardımlar yapılmıştır. Yurt içinde olduğu gibi çeşitli ülkelerden de felaket bölgesine yardımlar yapılmıştır. Farklı bir yardım örneği de Erzincan Cezaevi mahkumlarının enkaz kaldırma çalışmalarında yer almalarıyla yaşanmıştır. Cumhuriyet tarihi içinde Erzincan’da ikinci büyük deprem 13.3.1992’de saat 19:19’da meydana gelmiştir. Richter ölçeğine göre 6.8 büyüklüğünde olan deprem Türkiye’nin büyük bir bölümünde hissedilmiştir. 500 kişinin hayatını kaybettiği depremde, 28.000 evin %5’i yıkılmış ya da ağır hasar almıştır. Bu depremden iki gün sonra Tunceli iline bağlı Pülümür ilçesinde Richter ölçeğine göre 5.8 büyüklüğünde bir deprem daha yaşanmış, ilçedeki binalar büyük hasar görmüştür. Erzincan ve Tunceli’de meydana gelen depremlerle ilgili devlet, üniversiteler ve özel sektör iş birliğiyle kalıcı konutlar, kamu binaları, alt yapı inşaat ve onarımları gibi çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Erzincan’da meydana gelen iki büyük depremin etkilerini tarihsel bir süreç içinde incelediğimiz çalışmamızda 1924 yılında basın hayatına başlayan ve yayın hayatına devam eden “Cumhuriyet Gazetesini” seçmemizin sebebi 1939 1992’de meydana gelen depremlerin oluş zamanı ve sonrasında fikri takip yapması, bölgede yaşanan gelişmeleri haberleştirip kamuoyuna bilgilendirmesidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile yaşıt olan gazetenin depremlerdeki gözlemleri, yorumları, haberleri çalışmamızda temel alınmıştır.

Keywords: