Abstract:

TRB2 bölgesi Türkiye’deki 26 düzey-2 bölgesinden biridir. Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri illerini kapsayan bölgenin günümüzdeki nüfusu 2 milyon 175 bin civarında olup bu nüfus Türkiye nüfusunun % 2,6’sının oluşturmaktadır. TRB2 bölgesi Türkiye’deki 26 Kalkınma ajansından Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın (DAKA) faaliyet bölgesidir. Son yıllarda net göç hızı sürekli eksi değerler alan bölgenin nüfusu, yüksek olan toplam doğurganlık hızına bağlı olarak artmaya devam etmektedir. Nitekim bölgenin nüfusun 2007-2019 döneminde % 11 civarında artmıştır. Aynı dönemde yıllık doğal artış hızı % 2,1 ile % 2,5 arasında değişirken gerçek yıllık nüfus artış hızı % 0,84 olarak gerçekleşmiştir. Ancak bölgede toplam doğurganlık, kaba doğum, kaba ölüm ve doğal nüfus artış oranlarının düşme eğilimine girdiği görülmektedir. 2008 yılında ‰ 29 olan kaba doğum oranı 2018’de ‰ 24’e ‰ 4 olan kaba ölüm oranı ‰ 3’e düşmüştür. Aynı süreçte toplam doğurganlık hızı da 3,83’ten 2,94’e düşmüştür. Bölgede nüfusun yaş yapısı 13 yılda önemli bir değişim geçirmiştir. 2007 yılında % 42 olan çocuk nüfus oranı 2019’da % 33’e gerilerken % 55 olan çalışma çağındaki nüfus % 62’ye ve % 3 olan yaşlı nüfus oranı da % 4’e çıkmıştır. Bu değişime rağmen günümüzde bölge nüfusu halen oldukça gençtir. 13 yılda nüfusun yaş kompozisyonunun değişmesine bağlı olarak TRB2 bölgesinde toplam bağımlılık oranı % 82’den 60’a genç bağımlılık oranı % 76’dan % 53’e inmiştir. Aynı süreçte yaşlı bağımlılık oranı da % 6’dan % 7’ye çıkmıştır. 2008-2018 yılları arasında bölgede 15+ yaş nüfusun okuryazarlık oranı yükselmiş ve okuryazar nüfusun eğitim seviyesinde önemli bir iyileşme olmuştur.

Keywords: