Abstract:

Osmanlı demografi çalışmalarında XV. ve XVI. yüzyıla ait önemli kaynaklar arasında sayılan tahrir defterlerinin yerini, XVII. ve XVIII. yüzyıllarda avârız defterleri almıştır. Tahrir defterleri gibi mufassal ve icmal olarak tutulan bu defterler ilgili yerin demografik yapısı ile ilgili çok önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Karinabad şehri, 1368 yılında I. Murad tarafından Doğu Bulgaristan’a yapılan akınlar sonucunda fethedilmiştir. Bulgaristan’ın doğusunda bulunan şehir, arşiv belgelerinde Karinabad ya da Karinovası şeklinde geçen eski bir kazâ merkezi idi. Günümüzde Karnobat olarak anılan şehirde Osmanlı idaresinin kurulduğu yıllardan itibaren çoğunlukla Müslüman Türkler ikamet etmekteydi. Tespit edilen yer isimleri Türkçe idi ve bu isimlerin bazıları Anadolu’daki yer isimleriyle benzerlik göstermekteydi. Bu çalışmada Silistre Livası’na bağlı olan Karinabad şehrinin mahalle ve köyleri, mufassal ve icmal avârız defterleri esas alınarak incelenecektir. Bu sayede yerleşim yerlerinin tahrirler arası değişimi tespit edileceği gibi bu yerleşim yerlerindeki nüfus yapısı detaylı bir şekilde irdelenecektir. Ayrıca şehre bağlı mahalle ve köylerde yaşayan Müslüman ve gayrimüslim nüfus oranı ortaya konulacaktır. Şehirde yaşayan vergi mükellefi nüfus ile askerî ve dinî görevliler ile bazı hizmetler karşılığı vergiden muaf olan köyler hakkında bilgi verilecektir. Bunun haricinde çalışmanın ana kaynağı olan farklı tarihlerde kaydedilmiş avârız defterleri karşılaştırılarak şehrin nüfusundaki değişim ele alınacaktır. Bütün bunlardan yola çıkılarak Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyıl sonu ve XVIII. yüzyıl başındaki taşra yönetimi ve vergilendirme anlayışı Karinabad kazâsı özelinde izah edilecektir.

Keywords: