Abstract:

Bu çalışmada, Ege ve Akdeniz kıyılarımızda Holosen’de meydana gelen doğal çevre değişmeleri ile ilgili değerlendirmelerimize, bazı antik yerleşmeler çevresinde yaptığımız araştırmalardan örnekler verilecektir. Bu kıyılarımızdaki alüvyal alanlarda delgi sondajlar ile sediman örnekleri alınarak, laboratuvar ortamında sedimantolojik ve paleontolojik analizleri yapılmış, birikim alanlarının değişen doğal ortam özellikleri belirlenmiştir. Tarihleme yapılabildiği ölçüde, bu değişmelerin zamanı verilmiştir. Son buzul çağında -130 metrelerde olan Dünya denizlerinin seviyesi, Orta Holosen’e (Günümüzden yaklaşık 7000-5000 yıl önce) kadar bugünkü seviyesine yükselmiş, özellikle akarsu ağızlarına karşılık gelen alçak kıyılarda iç kesimlere sokulup koy ve körfezler oluşturmuştur. Orta Holosen’de deniz seviyesi yükselmesinin durmasıyla bu koy ve körfezler alüvyonlarla dolarak kıyı çizgisi deniz yönünde ilerlemiştir. Bu dönemlerde liman kentleri olarak kurulan eski yerleşmeler, giderek kıyı çizgisinden içerilerde kalmış ve önemlerini kaybetmişlerdir. Paleocoğrafya ve jeoarkeolojik araştırmalarımızla ortaya koyduğumuz ve bu gelişmeleri ayrıntılı olarak açıklayan bulgularımız, günümüzde bazı kesimleri alüvyonlarla örtülen bu tip antik yerleşmelerde süren arkeolojik kazı çalışmalarına katkılar sağlamıştır.

Keywords: