Abstract:

İktisat biliminin temel ilgi alanı insan ve buna bağlı olarak bireylerin ve toplumun refahı, esenliği ve iyi olmalarıdır. Dolayısıyla, söz konusu unsurları ölçmek ve zaman içinde seyrini izlemek iktisat bilimi açısından önemlidir. Bu amaçla önceleri salt ekonomik göstergeler kullanılmış, refahın ölçülmesinde hem nesnel hem öznel unsurlara yer verilmesi gerektiğinin benimsenmesi ile de insanların yaşam koşullarında sağlanan iyileşmeleri dikkate alan ölçülere ihtiyaç duyulmuştur. Toplumsal refahın mutluluk ve yaşam memnuniyeti üzerinden tanımlanmasıyla ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz sözü uyarınca, mutluluk ve yaşam memnuniyetinin nasıl ölçüleceği konusu gündeme gelmiş ve bu alanda pek çok çalışma yapılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Araştırması da bu alanda yapılan çalışmalardan biridir. Çalışmanın konusunu, 2019 yılı Yaşam Memnuniyeti Araştırmasının mikro veri seti kullanılarak fertlerin demografik özelliklerinin, aylık hane halkı gelir memnuniyeti ve refah düzeyi algısının, sosyal hayat ve konut memnuniyetinin, kendisine ayırabildiği zamandan ve bireysel sağlığından duyduğu memnuniyetin mutluluk ve yaşam memnuniyeti üzerinde etkisinin ikili lojistik regresyon yöntemiyle analizi oluşturmaktadır. Bu amaçla yaşam memnuniyetini açıklamak üzere kurulan lojistik regresyon modeline göre kadınların yaşam memnuniyetinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu, eğitim düzeyi arttıkça yaşam memnuniyetinin de arttığı, yaş ilerledikçe yaşamdan memnun olma oranının göreceli olarak yükseldiği, algılanan refah seviyesinin de yaşam memnuniyeti üzerinde etkili olduğu ve algılanan refah düzeyindeki artışa bağlı olarak yaşamdan duyulan memnuniyetin de arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, aylık hane halkı gelir memnuniyetinin, yaşanılan konuttan duyulan memnuniyetin, sosyal yaşam memnuniyetinin, bireysel anlamda beden sağlığı memnuniyetinin ve fertlerin kendilerine ayırabildiği zamana yönelik duydukları memnuniyetin de yaşam memnuniyet oranını arttırdığı belirlenmiştir. Fertlerin yaşam memnuniyetini açıklamak üzere kurulan modelden farklı olarak mutluluğu açıklamak üzere kurulan modelde eğitim değişkeninin fertlerin mutluluğu üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Mutluluk için kurulan modele göre kadınların erkeklere kıyasla daha mutlu oldukları, evli bireylerde mutlu olma oranının bekarlara kıyasla daha fazla olduğu, yaş ilerledikçe mutlu olma oranının genel olarak azaldığı, refah seviyesine yönelik algının mutluluk oranını etkilediği ve refah algısı arttıkça mutlu olma oranının da arttığı anlaşılmaktadır. Öte yandan, aylık hane halkı gelir memnuniyetinin, yaşanılan konuttan duyulan memnuniyetin, sosyal yaşam memnuniyetinin, bireysel anlamda beden sağlığı memnuniyetinin ve fertlerin kendilerine ayırabildiği zamana yönelik duydukları memnuniyetin de mutluluk oranını arttırdığı belirlenmiştir. Ayrıca söz konusu değişkenlerin mutluluk üzerindeki etkisinin yaşam memnuniyetinden daha fazla olduğu da tespit edilmiştir.

Keywords: