Abstract:

Yazar’ın, Boston Üniversitesi araştırma merkezinde, küreselleşme ve kültür üzerine yürüttüğü ve on ülkeyi kapsayan bir projeden elde edilen çalışmaların gündeme getirildiği bu makalede küreselleşme ve kültür arasındaki karmaşık ilişkinin doğası gözler önüne serilmektedir. Küresel kültürün cezbedici karakterine insanlar karşı koyamazken, diğer taraftan aynı küresel kültürün reddedilebilir karakterine de direnebilmektedirler. Öte yandan, küresel kültürün bu iki karakteristik özelliğinin dışında, küresel kültürün pasif kabulü ve reddi arasında sıkışmış kalan ayrı bir kültürel özellikte bu çalışmada yansımasını bulmaktadır. Özellikle geleneksel kültür unsurları ile Batı kaynaklı modernlik unsurlarının harmanlanmasında ülkelerin dini unsurlarının geçirdiği dönüşümler de küreselleşme ve kültür arasındaki ilişkinin önemli bir boyutunu teşkil etmektedir. Küresel kültür fenomeni modernleşme süreci ile yakından ilgilidir ve ortaya çıkan küresel kültür bir modernleşme olgusunun göstergesidir. Günümüzde neredeyse tüm dinî topluluklar, küreselleşmeyle birlikte kendilerine ait geleneksel toprakların sınırlarını aşarak gelişmektedir. Fakat amaçları ve kapasiteleri, modernitenin yeni formlarını yaratırken farklılaşmaktadır. Bu bağlamda, küresel kültür tarafından aktarılan Batı modernliğinin tek modernlik seçeneği olarak kalmayıp dünyanın birçok yerinde alternatif modernitelerin varlığının ve yaygınlığının gündeme getirildiği bu çalışma, küreselleşme ve kültür arasındaki diyalektiğin karmaşık doğasının önemini vurgulamaktadır.

Keywords: