Abstract:

Sosyal bilgiler öğretmelerinin alternatif değerlendirme konusundaki görüşlerini betimlenme amacıyla yapılan bu araştırma, nitel araştırma modellerinden fenomonolojik bir durum çalışması niteliğindedir. Araştırmanın verileri iki oturumdan oluşan odak grup görüşmeleri yoluyla toplanmıştır. Odak grup görüşmeleri, 6’sı erkek ve 5’i kadın olmak üzere toplam 11 sosyal bilgiler öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre şu sonuçlara ulaşılmıştır: Sosyal bilgiler öğretmenleri alternatif değerlendirme için “proje-performans değerlendirmesi”, “aşama aşama değerlendirme”, “belli bir süreçte öğrencinin performansını ve katettiği aşamaları görme”, “öğrencinin sosyalleşmesi”, “belli bir periyottaki işlemi kontrol altında tutma” ve “sadece bilgiyi edinme değil bilgiyi hayata geçirme” şeklinde betimlemelerde bulunmuşlardır. Sosyal bilgiler öğretmenleri performans ödevleri, projeler, portfolyo, dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme, akran değerlendirme, günlükler, seminerler ve konferansları alternatif değerlendirme çeşitleri olarak belirtmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin alternatif değerlendirmede karşılaştıkları sorunlar ve bunlara önerdikleri çözümler sistem, öğretmen-öğrenci, okul ve veliler ile ilgili olmak üzere dört grupta toplanmıştır. Öğretmenlere göre “sınav sistemi”, “okul idarecilerinin notları sistemde değiştirmesi” ve “sosyal bilgiler ders saatinin az olması” en çok karşılaştıkları sorunlardan bazılarıdır. “Sınav sistemi değiştirilmeli”, “MEB not sistemini denetlemeli ve kontrol altına almalı” ve “Sosyal bilgiler ders saatlerinin artırılması” ise öğretmenlerin en çok ifade ettikleri çözümlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri, alternatif değerlendirmenin sosyal bilgiler dersi öğretimindeki avantajlarını 17 başlıkta ifade etmişlerdir. Buna göre “öğretmenin yükünü azaltır”, “kalıcı öğrenmeler gerçekleşir” ve “öğrencilerin araştırma becerisi gelişir” en çok ifade edilen avantajlardır. Alternatif değerlendirmenin sosyal bilgiler dersi öğretimindeki dezavantajları ise 7 başlıkta ifade edilmiştir. Öğretmenlere göre “öğretmene ek yük getirir”, “zaman sıkıntısı ortaya çıkar” ve “maliyeti çoktur” en çok ifade edilen dezavantajlardır.

Keywords: