Abstract:

Bu araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmeni adaylarının ilköğretim sosyal bilgiler programında yer alan (6. ve 7.sınıf) değerlere ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araş¬tırma, 2010–2011 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümü son sınıfında öğrenim görmekte olan 125 öğretmen adayından, araştırmaya gönüllü olarak katılan 70 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış görüşme ile elde edilerek içerik analizi yapılmıştır. Bu bağlamda “değer nedir?” sorusu ile başlayıp programda doğrudan kazandırılması öngörülen 11 değer verilerek öğretmen adaylarının bu değerlere yükledikleri anlamları, niçin öğretilmesi ve öğretirken hangi yöntemlerin kullanılması gerektiği ile bu değerlerin öğretiminde etkili olan faktörleri önem derecesine göre yazmaları istenmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde öğretmen adayları değer kavramına ve bazı değerlere programda atfedilen tanımlara benzer ifadeleri kullanmışlardır. Ancak çalışkanlık, sorumluluk ve duyarlılık değerlerini programdaki tanımdan farklı olarak yapmışlardır. Öğretmen adaylarına göre, değerler eğitiminde etkili olan faktörlerin başında aile, öğretmen ve okul gelmekte olup bunun yanı sıra çevresel ve toplumsal yapı, medya, arkadaş çevresi, model kişiler, din, inanç ve kültür ile devletin siyasi yapısı da yer almaktadır. Ancak burada öğretmen adayları değerler eğitiminde etkili olan faktörlerden çocuğun gelişim düzeyinden hiç bahsetmemişlerdir.Değerlerin kazandırılması sırasında başta drama, örnek olay ve araştırma ödevleri verilmesi olmak üzere görsel materyallerin(resim, video gibi) kullanılması, ders verici öykü ve hikâyelerden faydalanılması, gezi, gözlem ve inceleme yaptırılması, tartışma, proje çalışmaları, iş birlikli öğrenme gibi yollara başvurulabileceğini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının programda var olan değerlerin tam olarak ne anlama geldiklerini bildikleri ve değer eğitiminde kullanılan yaklaşımlar hakkında yeterince bilgi sahibi oldukları söylenemez.

Keywords: