Abstract:

Osmanlı Tarihi araştırmalarında en önemli arşiv kaynakları arasında yer alan Şer'iyye Sicillerinin tetkik edilmesiyle, taşrada bir Osmanlı kentinin merkezle olan ilişkilerinin yanı sıra kendi içindeki hareketliliğini de takip edebilmek mümkün olmaktadır. Osmanlı şehir tarihi ile ilgili olarak yapılan monografik çalışmalarda birinci elden kaynak konumunda olan Şer'iyye Sicilleri; ait oldukları yerin günlük hayatı, giyecek-yiyecek fiyatları, çarşı ve pazar yerleri; cami, mescit, medrese gibi dini ve sosyal yapıları, nüfusun Müslüman ve gayrimüslimlere göre dağılımı ve bunların birbirleriyle olan ilişkileri hakkında çok önemli bilgiler içermektedir. Kadı defterlerinde devlet merkezi ile olan yazışmalar, halk dilekleri, ferman, berat, ilam, hüccet, buyruldu, mürasele, temessük, narh defteri, tevzi defteri, telhis, şukka vs. gibi belgeler bulunmaktadır. Mahalli konulara ait kayıtlar genellikle alacak-verecek, alım-satım, borç, emanet, evlenme, boşanma, arazi anlaşmazlığı, vasi, vekil ataması, nafaka bağlama, vakıflar, terekeler vb. konuları ihtiva etmektedir. Bunun yanında bölgenin beledi ve inzibati işleri, devletin çıkardığı çeşitli yasaklar, ordu için asker sevkiyatı ve zahire ihtiyacının karşılanması, halktan vergi toplanması, bölgede yetiştirilen ürünler, şehir ve kasabaların nüfusu, salgın hastalıklar ve aile hayatı gibi konular da bu defterlere kaydedilirdi. Türkiye’de bulunan bütün sicillerin fihristlerinin çıkarılarak sicillerden faydalanmayı kolaylaştırmanın zorunlu olduğu gerçeğinden hareketle, bu yönde yapılan fihrist çalışmalarına bir katkı sağlama amacını taşıyan bu çalışmamızda; Tarsus’a ait Şer'iyye Sicillerinden 287 envanter numaralı Tarsus Şer'iyye Sicilinin fihrist ve tanıtımı yapılmıştır.

Keywords: