Abstract:

Modern Türk hikâyeciliğinin önemli temsilcilerinden olan Mustafa Kutlu, hikâyelerinde gerek kullandığı sade, samimi dil ve üslûbu, gerekse kullandığı anlatım teknikleriyle Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. O, eserlerini karşıtlıklar üzerine kurmuş, yaşadığı toplumun insan ilişkilerini eserlerinde konu edinmiştir. Hikâyelerinde bilinç akışı, iç monolog, geriye dönüş, özetleme gibi anlatım tekniklerini kullanan Kutlu, tüm bu yönleriyle Türk edebiyatının yaşayan önemli hikâye yazarlarından birisi olmuştur. Araştırmanın amacı, metin dilbilim ölçütlerinden olan bağdaşıklık unsurları ve tutarlılık açısından Mustafa Kutlu’nun hikâyelerini değerlendirmektir. Bağdaşıklık ve tutarlılık kavramları, metnin sağlıklı ve etkili bir iletişim kurabilmesi için metinde bulunması gereken temel özelliklerden bir tanesidir. Bu amaçla Mustafa Kutlu tarafından kaleme alınan “Sevinç, Hayat Güzeldir ve Her Kuşun Dalı Var” adlı hikâyeleri Coşkun (2005) tarafından geliştirilen “Bağdaşıklık Düzeyi Değerlendirme Ölçeği” ve “Öyküleyici Anlatım Tutarlılık Değerlendirme Ölçeği” ne göre incelenmiştir. Bağdaşıklık düzeyi değerlendirme ölçeğinde Coşkun, bağdaşıklık kavramını 5 alt başlık altında incelemiştir. Bunlar, gönderim, değiştirim, eksiltili yapılar, bağlama ögeleri ve kelime bağdaşıklığıdır. İnceleme sonucunda Kutlu’nun hikâyelerinde en sık kullanılan bağdaşıklık aracının eksiltili anlatım olduğu, en az kullanılan bağdaşıklık aracının ise değiştirim olduğu belirlenmiştir. Hikâyelerin tutarlılık durumları ise “Öyküleyici Anlatım Tutarlılık Değerlendirme Ölçeğine” göre incelenmiş, inceleme sonucunda üç hikâyenin tutarlılık durumlarının “Çok İyi” düzeyde oldukları tespit edilmiştir.

Keywords: