Abstract:

Bireylerin duygularını ve düşüncelerini ileten, ses, kelime ve cümlelerden oluşan somut bir iletişim aracı olan dil somut yapıya sahiptir. Bu yapı içinde işaretleri, beden ve yüz hareketlerini, yani jest ve mimikleri de taşır. Dil yalnızca iletişim aracı değil, bir ulusun geleneklerini, göreneklerini, hayat ve ötesi hakkındaki tasavvurlarını da içinde barındırır. Bu nedenle ünlü düşünür Haideger “Dil düşüncenin evidir” diyerek, düşünce sınırlarını aslında dilin sınırları olduğunu vurgular. Dil, uygarlıkların oluşumunda ve kültürel olarak gelişiminde ana unsur olarak görülmektedir. Bireylerin eğitim düzeylerinin gelişmesi ile birlikte dilin kuralları ve yapılanmaları değişmiş, kelimeler zenginleşmiş ve toplumlar geliştikçe diller de buna paralel olarak gelişme göstermiştir. Toplumsal ilişkilerin artması, bu süreci hızlandırmıştır. Uluslar, kendilerine özgü dil yapı ve kurallarına sahiptir. Bu kuralların büyük bir kısmı yazı dilinde uygulansa da konuşa dilinde uygulanmaya bilir. İnsanların yaşadıkları coğrafya ve bu coğrafya üzerinde hayat bulmuş kadim kültürler dil yapısını etkiler. Bu da aynı ülke içinde farklı konuşma ve yazı dili çeşitliliğinin doğmasına, dil varyasyonlarının ortaya çıkmasına sebep olur. Konuşma dili bireylerin önce ailede, daha sonra çevrelerinde duydukları ve o şekilde işiterek öğrendikleri bir dildir. Yazı dili de örgün eğitim içerisinde, o ülkenin dil kurallarına göre daha sonradan öğrendikleri dildir. Doğal olarak bu farklılığın minimum olması, verilen eğitim içinde doğru alınıp doğru kullanılan nefes eğitimi, fonetik ve diksiyon eğitimi ile sağlanabilmektedir. Vokal ve konsonları, hecelerin, kelimelerin, cümlelerin doğru şekilde kullanılıp konuşma sırasında uygulanması bu eğitimin doğru verilmesine bağlıdır. Korolarda söylemenin temeli olan nefes eğitimi, ortak nokta olarak görülmektedir. Bu temel üzerine geliştirilmiş konuşma ise şarkı söylemenin temelini oluşturmaktadır. Bireylerin bu süreçlerde ortak eğitim almaları, hem dil adına, hem de şarkı söyleme adına bir bütünlük içerisinde ulusallığı gerçekleştirme hedefini sağlayabilmektedir. Konuşma sesi ile şarkı sesi birbirlerinden farklı olmakla birlikte, oluşumları açısından hava ve dil bağlamında ortaktırlar. Çıkan hava; ses kirişlerini titreştirerek, ağız içindeki organların aldıkları şekillerle ve bunların birbirlerini etkilemesiyle konuşma sesi halini almaktadır. Şarkı sesi bu şekilde oluşmaktadır. Fakat konuşma sesinde kullanılan basınç ile şarkı söyleme de kullanılan basınçlar birbirinden farklıdır. Kullanılan enerji birikimi ve harcaması farklıdır. Ayrıca konuşma içerisinde kullanılan müzik sesleri çok az sayıda bulunmaktadır. Bu notalar birbirlerinin yanı başında yer almaktadır. Atlamalı, çok geniş aralık içeren bir yapı bulunmaktadır. Şarkı sesi ise, müziksel ifadeyi ortaya koyan ve bazen çok zor bölümlerin olduğu ve üstün teknik özelliklerin söyleyen veya söyleyenlerde bulunması gerektiği bir yapı içerisindedir. Bu unsurların yerine getirilmesi uzun ve detaylı ses çalışmaları yardım ile ancak mümkün olabilmektedir. Okullardaki sınıf çalışmalarını düşünürsek, konuşma sesinin yerine oturulması ve bununla ilgili tekerleme, sayışma veya ses bütünleri yardım ile şarkı söyleme sesini, nefes-söz bağlantısı kurup oluşturmak, güzel konuşmadan güzel şarkı söylemeye doğru gidiş sağlanabilmektedir. Bununla birlikte sesin genişlemesi, entonasyon ve hareket yeteneğinin (seste) kazandırılması ve beraberinde ses aralıklarının ve vurguların daha iyi kullanılması düşünülmektedir. Otacıoğlu, ses eğitiminde koro ve bireysel eğitimde dikkat edilmesi gereken unsurları şu şekilde sıralandırmıştır. Koro çalışmalarının bir parçası olan dil ve konuşma eğitimlerinde yöresel konuşma farklılıkları ve varyasyonların ortadan kaldırılması amaçlanır. Bu eğitimle standart dilin, doğru kullanılan nefes teknikleri ve vurgulamalarla şekillendirilmesi hedeflenir. Şarkı söylemek için gerekli melodik yapının, tüm dillerde olma özelliğinden yola çıkılarak ortak söylem ve ulusal şarkı söyleme geleneğinin oluşturulmasına çalışılır. Yaptığımız araştırma, koro eğitiminde farklı dil kullanımlarından kaynaklanan ve karşılaşılan sorunlara çözümler üretmesi bakımından yararlı olacaktır. 

Keywords: