Abstract:

Özet “Yöre kavramı ve Ergani yöresi” adlı çalışmada coğrafî bölüm içinde doğal ve beşerî özellikleri itibariyle belirgin özelliklere sahip en küçük coğrafî ünitelere coğrafî yöre denilmektedir. Yöreler sahip oldukları doğal ve beşerî özellikler bakımından genelde bütünlük gösteren en küçük coğrafî üniteler olup, kendi içinde kısmen çok küçük farklılık gösterebilmektedirler. Bu doğrultuda Ergani hem Doğu Anadolu Bölgesi hem de Güneydoğu Anadolu bölgesi geçiş kuşağında yer alması özelliği ile her iki bölgeyi oluşturan alt yörelerin özelliklerini taşımaktadır. Kuzey kesimi Güneydoğu Toroslar yöresi ile Yukarı Fırat Bölümü özellikleri, Orta ve güney kesimi Diyarbakır havzası ve Karacadağ yöreleri ile Dicle Bölümü özelliklerini bünyesinde taşımaktadır. Bu yönüyle de ülkemizde böyle özellikler gösteren alanların daha çok irdelenmesi gereği duyulmuştur. Ergani, doğal çevre, beşeri ve ekonomik özellikler göz önüne alındığında birbirinden farklı alanlar görülmektedir. Kuzey kesimdeki Maden Dağlık yöresi 700-800 mm civarında yağışların görüldüğü, orman örtüsünün yerleştiği, dar tarım alanlarına karşılık vadi boylarında meyvecilik ve yamaçlarda bağcılığın geliştiği, nüfus açısından seyrek nüfuslu bir saha iken, depresyon ovaları ve Diyarbakır havzasının bir devamı niteliğindeki Ergani ve Bereketli Ovaları yöresi kuru tarım ve sulu tarım faaliyetlerin görüldüğü yıllık yağış miktarının 500-600 mm'lere step formasyonun yer aldığı, yerleşme sayısının artığı bir alana karşılık gelir. Karacadağ bazalt platosu ise, kuzey ve orta kesimdeki yörelerden farklı olarak hayvancılık faaliyetlerinin ön plana çıktığı, mera alanlarının genişlediği, yağış miktarının arttığı ve yerleşme sayısının azaldığı bir alandır. Tüm bu özelliklerle birlikte Türkiye'nin idari sınırları ve coğrafi sınırlarının birçok alanda örtüşmemesi son dönemlerde bölge sınırları ile ilgili tartışmaların artması, yöresel etütlere çok daha fazla ihtiyacın doğmasına neden olmuştur. Anahtar Sözcükler: Bölge, Yöre, Maden Dağları, Bereketli Ovası, Karacadağ Bazalt Platosu Abstract In the study of “Landscape concept and Ergani Landscape”, it is said that geographic land as the smallest geographic units in geographical segment which has explicit characteristic in respect of natural and human characteristics. Landscape are the smallest geographic units which have integrity in natural and human characteristics, however they may differ from very small partially. Accordingly Ergani have the characteristics of both Eastern Anatolia and South-Eastern Anatolia Regions and the sub-landscape which forming the both landscape by the existence of crossing area feature. While the north part embodying the characteristics of Taurus landscape and Upper Fırat (Euphrates) Region, the south part embodying the characteristics of both Diyarbakır Basin and Karacadağ land with Dicle region. And with this aspect it has been required mainly examination of areas with these kind of characteristics. Ergani breakdowned prominently with either physical or human and economical characteristics. Maden uplands at north where rains near 700-800 mm seen, forest cover rooted, fruit growing in along walley and developed viticulture at slopes in response of narrow cultivated areas, rare populated area while the depression plains and Ergani and Bereketli plains which a follow-up of Diyarbakır Basin correspond to place at where dry and irrigated farming could be observerd with 500-600 mm rains with step formation, the number of habitation increasing. Karacadağ basaltic plato is a area of at where there is stockbreeding activity burst into prominence different from north and middle lands. With all these species Turkey's administrative and geographic borders had coincided in many fields and it has been need to arise landscape etudes with increasing analysis about regions borders recently. Keywords: Region, Landscape, Maden Mountains, Bereketli Depresion, Karacadağ Basalt Plataeu

Keywords: