Abstract:

Bu araştırmanın amacı, hükümlü ve tutukluların sahip oldukları değerlerin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışma evrenini, 2013- 2014 yılında Konya Açık ve Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında kalan hükümlü ve tutuklular oluşturmuştur. Çalışma grubuna ise, bunlar arasından tesadüfi küme örnekleme yöntemi ve gönüllülük esasına göre 35'i kadın, 215'i erkek olmak üzere 250 hükümlü ve tutuklu seçilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Dilmaç ve Arıcak (2012) tarafından geliştirilen Değerler ölçeği ile araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Değer kavramı hakkında bugüne kadar bilimsel açıdan ve felsefi yönden pek çok tartışma ve araştırma yapılmıştır. Değerler çeşitli değişkenler ile birlikte ele alınarak araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Ancak değerler, hükümlü ve tutuklular üzerinde ele aldığımız değişkenler açısından incelenmemiştir. Ayrıca çalışmayı hedeflediğimiz çalışma grubu itibariyle de, bu türden bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu araştırma genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modelidir.Araştırmadan elde edilen sonuçlarda insani değerler ile yaş değişkeni arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye rastlamamıştır. Cinsiyet değişkeninin maneviyat ve özgürlük alt boyutunda farklılaşma görülmüştür. Bekâr ve evli bireylerin aritmetik ortalamaları arasındaki fark toplumsal değerler, kariyer değerleri ve romantik değerlerde farklılaşma gösterirken, diğer alt boyutlarında farklılaşma göstermemiştir. Çocuk sayısı değişkenine göre aritmetik ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Cezaevinde kalma süresi değişkenine göre maneviyat, insan onuru ve özgürlük alt boyutları arasında bir farklılaşma vardır. Eğitim durumu değişkenine göre entelektüel değer alt boyutları arasında bir farklılaşma vardır. İnsani değerlerin cezaevine ilk defa mı giriyorsunuz değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda, evet ve hayır cevabını verenler bireyler arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Cezaevinde kalan tutuklu ve hükümlülere yönelik değerler eğitimi programlarının uygulanması öneriler arasındadır.

Keywords: