Abstract:

11 Eylül 2001’deki trajik terör saldırılarından bu yana devlet uygulamalarında ve doktrinde BM Andlaşması md.51’de yer alan meşru müdafaa hakkının daha esnek bir yorumu kabul görmektedir. IŞİD gibi devlet-dışı bir aktör tarafından gerçekleştirilen eylemlerin bir silahlı saldırı seviyesine ulaşabileceği kabul edilmektedir. Hatta eylemleri bir başka devlete izafe edilmese bile, “yönetilemeyen alan” ve “aciziyet” ya da “isteksizlik”  ölçütleri çerçevesinde devlet-dışı aktörlere karşı meşru müdafaa hakkı kullanılabilmektedir. Nitekim 22 Eylül 2014 tarihinden bu yana ABD ve Rusya tarafından IŞİD’e karşı Suriye ve Irak topraklarında gerçekleştirilen askeri müdahaleleri meşrulaştırmak için bu dayanaklar sıkça kullanılmaktadır. Türkiye’nin de Fırat Kalkanı Operasyonunu meşru müdafaa hakkının bu geniş yorumuna dayanarak izah etmesine hiçbir engel yoktur. Kuvvet kullanma normlarının aşındığı bir dönemden geçerken Türkiye’nin “sınırlarını, vatandaşlarını ve bekasını” korumak için gerçekleştirdiği Fırat Kalkanının Uluslararası Hukuk açısından meşruiyetini araştırmak “zorlama” bir çaba gibi gelebilir. Ancak gelecekte olası yaptırımlara maruz kalmamak için; haklarımızı dünyaya duyurmak ve bunları garanti altına almak için bu gayreti göstermek zorundayız.

Keywords: