Abstract:

İnsanı tanıma çabası ile başlayan her faaliyetin üzerine yoğunlaşması gereken cihetler vardır. Zira insan maddi yönü olan bir varlık olmasının yanında manevi bir dünyaya da sahiptir. İnsanı tanıma, anlama ve ona kendisini tanıtma faaliyeti olarak ortaya konan her çabanın sonuca ulaşabilmesi için insanın maddi yönü kadar manevi yönüne ait unsurların da iyi tahlil edilmesi gerekir. Çünkü insanı tanımak onun, düşünce, duygu ve davranışsal motiflerini çözmek ve anlamak demektir. İşte bu sebeple ahlak ilmi psikolojik boyutları olan bir alan olarak insanı bu motifler üzerinden ele almaya ve çözümlemeye ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaca atıfla bu makalede, günümüzde öne çıkan pozitif ve psikolojik yaklaşımlar üzerinden insanın ahlaki gelişiminde manevi güçlerin ifadesi olan nefs ve bu güçlerin maddi unsurlarını oluşturan değerlere ait konular ele alınacaktır. Zira ahlak eğitimi insanın mutluluğu üzerinden hedeflerini belirlemekte, ahlaki davranışları psikolojik temeller üzerinden değerlendirmeye tâbi tutmaktadır. Ahlak eğitimi mutluluğu temin edecek, ruhsal olgunluğu oluşturacak psikolojik unsurlar üzerinde ilerlemekte ve insan psikolojisi ile şekillendirilen bütüncül bir gelişimi ve eğitimi içermektedir. Bu gelişim ve eğitimin temel unsurlarını ise nefs ve değerler oluşturmaktadır. Bu bağlamda din ve ahlak eğitimi paydaşlarına insanın mutluluğunu temin etmede nefs ve değerlerin ilişkisi konusunda bir bakış kazandırmak, değerlerin psikolojik gelişim üzerindeki etkisine dikkat çekmek, değerlerin dinî ve eğitimsel yönlerine dair bir bilinç kazandırmak bu makalenin amacını oluşturmaktadır. Bu amaç çerçevesinde yapılan araştırmalar nefs ile insan mutluluğu arasında yakın bir ilişkinin varlığını, insan mutluluğunun nefse ait güçlerin değerler yönünde eğitilmesi ile mümkün olduğunu ortaya çıkarmıştır. Nefs ve değerlerin insanın psikolojik ve ahlaki gelişiminde önemli bir yer edindiğini göstermiştir.  

Keywords: