Abstract:

Genişleyen para politikasından yararlanmak isteyen işletmeler göz önüne alındığında borsada işlem görmeyen işletmelerin yatırımlarını artırmaları için otofinansman dışındaki tek yol düşük faiz oranlarından borçlanmaktır. Borsada işlem gören işletmelerin yararlanabileceği bir başka seçenek ise hisse senedi ihraç etmektir. Bu işletmeler, yatırıma yönlendirecekleri tutarları yeni hisse senedi ihracı yoluyla elde edebilirler veya düşük faiz oranlarıyla borçlanma olanaklarından yararlanmak isteyebilirler. Bu durum Tobin q teorisi ile açıklanmaktadır.Tobin q teorisi, para politikasının menkul kıymetler borsası kanalıyla ekonomiyi etkileme mekanizmasını açıklamaktadır. Tobin q, işletmelerin piyasa değerlerinin sermayenin yerine konma maliyetine bölünmesi olarak tanımlanmaktadır. Şayet “q” değeri yüksek ise, firmanın piyasa fiyatı göreceli olarak sermayenin yerine konma maliyetinden büyüktür. Bu durumda işletmeler hisse senedi arz ederek, yeni yatırımın maliyetinden göreceli olarak daha yüksek getiri elde edebilmektedirler. Az miktarda hisse senedi arzı ile daha fazla yatırım yapılabilmekte; böylece toplam yatırım tutarı artabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 2003-2010 yılları arasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem gören şirketlerin, para politikalarını da göz önünde bulundurarak yatırımlarının finansmanında hangi yöntemi tercih ettiklerini incelemektir. İnceleme kapsamında önceki dönemlerin sermaye yapılarının da etkisini göz önünde bulundurabilmek üzere Arellano-Bond dinamik panel veri tahminleme yöntemi yardımı ile analiz gerçekleştirilmiştir. Oluşturulan modelin test edilmesi sonucunda borç/öz kaynak geçmiş dönem değerlerinin ve Tobin q değişkenlerinin olası finansman kararlarında etkili olmadığı, öte yandan Türk lirası faiz oranı, üretici fiyat endeksi, Avro kaynaklı borçlanma riski değişkenlerinin işletmelerin finansman kararlarında etkili oldukları tespit edilmiştir

Keywords: