Abstract:

İnsanoğlu, tarih boyunca deprem, sel, hortum, tsunami ve salgın hastalıklar gibi çeşitli felaket ve musibetlerle karşı karşıya kalmıştır. Meydana gelen felaketler, bazen birçok insanın ölümüne ya da bir bölgeden başka bölgelere göç etmesine, bazen de insanların çeşitli fiziksel ve ruhsal hastalıklara maruz kalmalarına sebep olabilmektedir. Bu felaketler, insanın bilgi, irade ve gücünün üzerinde olduğundan, insanların bu felaketlere karşı koyma veya önceden tespit etme ve ona hazırlıklı olma yönünde yeterince başarılı olamadıkları görülmektedir.

Bu olağanüstü felaket ve musibetlerden birisi de kısa sürede dünyayı saran ve istisnasız bütün insanları olumsuz yönde etkileyen Covid-19 salgınıdır. İnsan hayatının her alanını etkileyen bu virüs, birçok insanın hayatını kaybetmesine sebep olmakla beraber, insanlarda meydana getirdiği korku ve endişe nedeniyle tedavi edilmesi zor psikolojik rahatsızlıklara sebep olmuştur. İnsanların yaşadıkları felaketler karşısında mukavemet gösterebilmeleri ve başa çıkabilmeleri için öncelikle yaşanan bu süreci anlamlandırabilmeleri gerekmektedir. Bu bağlamda dinî inanç ve ibadetler, yaşanan süreçten etkilenen alanlardan olmakla beraber, dinî inanç ve ibadetlerin başa gelen felaketleri anlamlandırma ve onlarla başa çıkma konusunda etkili olduğu genellikle öne sürülen olgulardandır.

Bu çalışmada Covid-19 pandemi sürecinin insanların dini inanç, ibadet ve günlük İslamî yaşantıları üzerindeki etkisi ve pandeminin neden olduğu sorunlar karşısında dinî inanç ve ibadetlerin olumlu ya da olumsuz etkilerini incelenmiştir. Bu amaçla Türkiye’de farklı illerde yaşayan bireylerden seçkisiz yöntemle yaklaşık 1200 katılımcı ile online anket yapılmıştır.

Keywords: