Abstract:

Her hangi bir dilde her hangi bir kelimenin temel anlamından uzaklaşıp yan anlam kazanması, daha sonra da deyimleşmesi çok uzun zaman isteyen bir durumdur. Deyim fiillerinin oluşması için dilin çok işlek olması, kelimelere ve bir araya getirdiği kelimelerden oluşan kelime gruplarına temel anlamlarının dışında çok farklı işlevleri yüklemesi ile oluşmaktadır. Deyim fiilleri çoğu zaman duygu, düşünce, istek ve hayalleri bir cümleden hatta birden fazla cümleden dahi daha etkili anlatabilmektedir. Bu yapılar mesaj verene mesajını daha net olarak muhatabına iletebilme imkânı vermektedir. Türkçe de deyim fiillerini bünyesinde çok sayıda bulunduran dillerin başında gelenlerden birisidir. Deyim fiilleri hem Türkiye Türkçesinde hem de çağdaş Türk lehçelerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Eldeki yazıda Kırım Tatar Türkçesinde ber- fiili ile oluşturulan deyim fiilleri tanıklı örnekler ile verilmiş, böylelikle dilin zenginlik alametlerinden biri olan deyim fiillerinin kullanım sıklığı ber- fiili esasında Kırım Tatar Türkçesi edebî dili ile oluşturulmuş metinlerden hareketle dikkatlere sunulmuştur. Örneklerdeki ilk numara sayfayı ikincisi ise paragrafı göstermektedir.

Keywords: