Views
32
Downloands
7
Türk dili ve edebiyatında çok önemli bir yeri olan Dede Korkut Hikâyeleri’nin bilinen birinci (Dresden) ve ikinci (Vatikan) nüshalarının ardından üçüncü nüshası (Türkmen Sahra) geçtiğimiz yıllarda bulunmuş ve bilim dünyasına kazandırılmıştır. Türk Dünyası’nda heyecanla karşılanan yeni elyazmasının bulunuşu araştırmacılar için incelenmeyi bekleyen yeni bir faaliyet membaı olmuştur. Ayrıca UNESCO tarafından da kültürel bir miras olarak kabul edilen “Dede Korkut Geleneği”, Türk kültürünün çok kıymetli eserlerini üretmiş eşsiz bir araştırma sahasıdır. Bunun yanında bilişim teknolojileri alanındaki gelişmelere bağlı olarak günümüzde dillerin işlenmesi ses özelliklerinden yapı özelliklerine, söz varlıklarından söz dizimlerine kadar bütün dil birliklerinin istatistiksel veya kural tabanlı bilgisayarlı dil bilim yöntemleriyle çözümlenmesi olanaklı hale gelmiştir. Bu bağlamda Türk dil bilim çalışmalarında son 25 yıldır çalışılagelen “Eş Dizimlilik” konusu günümüzde artık bilgisayar destekli çalışmalarla yürütülmektedir. Ancak “Eş Dizimlilik” konusunda Türkçede tarihi dönem metinleri ile ilgili çalışmalar fazla değildir. Gerek Türkçenin tarihi dönemleri ile ilgili eş dizimsel çalışmaların azlığı, gerek dilsel fenomenlerin dil bilim yöntemlerinden yararlanılarak incelenmesinin olanaklı olması bizi eş dizimlilik konusunu hesaplamalı perspektifle inceleyen bir çalışma yapmaya sevketmiştir. Bu itibarla, Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış “Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi” adlı 13. hikâyenin bilgisayarlı modelleme yöntemleriyle eş dizimsel öge (eş dizimsel dizi ve eş dizimsel küme) olarak incelenmesi, çalışmamızda esas alınmıştır.Hikâye, bilgisayar ortamına düz metin dosyası (.txt) olarak aktarılmış, hikâyedeki eş dizimli söz varlığı Python programlama dilinde AntConc 3.5.9 (2020) yazılımına işlenmiş ve Log-likehood, MI değeri, T-skoru, Dice coefficient değeri gibi farklı istatistik analizleri ile de eş dizimlilikler incelenmiştir. İstatistiksel önem kriteri esas alarak kullanılan yöntemde, temelde bir kelimenin toplam kullanımından ne kadarının belirlenen kelimelerle gerçekleştiğini esas alan algoritmalar uygulanmıştır. Böylelikle hem araştırmacı tarafından dil bilimsel metotlarla saptanan eş dizimli söz varlığına ait bulgular hem de doğal dil işleme yöntemleri ile elde edilen bulgular karşılaştırılarak eş dizimlilik konusu karşılık bağlamında değerlendirilmiştir.
After the known first (Dresden) and second (Vatican) nishas of Dede Korkut Stories, which is a very important place in Turkish language and literature, the third nishas (Türkmen Sahra) was found in the past years and was awarded to the world of science. The appearance of the new elixion in the Turkish World is an exciting new activity that is waiting for researchers to be studied. Also recognized by UNESCO as a cultural heritage, the "Tradition of Grandfather's Fear" is a unique field of research that has produced very valuable works of Turkish culture. In addition, due to the developments in the field of computer technologies, the processing of languages today has become possible for all language units to be resolved by statistical or rule-based computer language science methods, from sound characteristics to structural characteristics, from word assets to word series. In this context, the subject of "Male Discipline" which has been worked in the Turkish language scientific studies for the last 25 years is now conducted with computer-backed studies. However, there is not much work on the historical texts in Turkish about "Male Discipline". The lack of homogeneous studies related to the historical periods of the Turkish language, the possibility of the study of homogeneous phenomena using the methods of linguistic science has led us to do a study that examines the subject of homogeneous classification with a calculated perspective. In this respect, the study of the 13th story, written in Ancient Anadolu Turkish "Salur Kazan's Killing the Seven Head Dragons" with computer modeling methods as a co-series object (co-series series and co-series group), is based in our work.The story is translated into the computer environment as a straight text file (.txt), the co-series word in the story in Python programming language AntConc 3.5. The 9 (2020) software has been processed and the equalizations have been studied with different statistical analyses such as Log-likehood, MI value, T score, Dice coefficient value. The method used on the basis of the statistical criteria of importance is based on algorithms based on how much of the total use of a word occurs with the defined words. Thus, both the findings of the existence of the linguistic class by the researcher and the findings obtained by the natural language processing methods compared to the findings of the linguistic class by the researcher and the findings of the linguistic class by the researcher and the findings of the linguistic class by the researcher and the findings of the linguistic class by the researcher and the findings of the linguistic class by the researcher and the findings of the linguistic class by the researcher.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
