Abstract:

Para arzı artışı, faiz oranları ve harcama/gelir büyüklükleri arasındaki ilişkiyi anlamak, merkez bankaları ve politika yapıcılar için önemli bir konudur. Para politikasının isabeti ve etkinliği parasal büyüklüklerdeki değişmeler ile mevcut ve gelecekteki harcama/gelir ve enflasyonun hareketlerinin doğru yorumlanmasına bağlıdır. Para politikalarının temel amacı enflasyonu kontrol etmek olan merkez bankası, para ve kredi arzının büyüme oranını etkileyerek, ekonomideki mal ve hizmetlere yapılan toplam harcamalara müdahale edebilmektedir. Bu çalışmada, Merkez Bankası açısından hem bir ara hedef hem de bir bilgi değişkeni olan para arzı toplamlarından reel M2 serisinin ex-post öngörüsü ve ayrıca Reel M2 ile Sanayi Üretimi arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çerçevede, zaman serisi analizi ile bazı öngörü modelleri oluşturularak söz konusu modellerden elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. MA(1) ve ARMA(0,0) kullanarak RM2’nin öngörülmesi makul sonuçlar vermiştir. Ayrıca, çeşitli VAR modelleri kullanılarak sanayi üretimi (dlY) ve reel para arzı (dlrM2) birlikte belirlenmiştir. En iyi VAR modeli, içsel değişkenler olan dlY ve dlrM2’in gecikmeli değerlerini içermektedir. Granger Nedensellik Testi, RM2'nin Y'ye neden olmadığını ancak Y’nin RM2'ye neden olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, Merkez Bankasının ekonomik aktivite seviyesine bakarak para arzının büyüklüğünü belirlediğini göstermektedir. Örneğin yaz aylarında ekonomi daha yoğun faaliyet içermektedir (turizm, ihracat, ithalat) ve Merkez Bankası ekonomik aktiviteye göre para arzını artırmaktadır.

Keywords: