Abstract:

Bu araştırmanın amacı, fen bilimleri öğretmenlerinin benimsedikleri eğitim felsefelerini ve epistemolojik inançlarını, çeşitli değişkenler açısından belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemini, 2020/2021 eğitim ve öğretim yılında Tokat ili ve ilçelerindeki devlet ortaokullarında görev yapan 149 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline göre gerçekleşen çalışmada verilerin toplanmasında Eğitim İnançları Ölçeği ve Epistemolojik İnançlar Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre incelenmiş, epistemolojik inançlar ile eğitim felsefeleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmadaki bulgulara göre fen bilimleri öğretmenlerinin en çok varoluşçuluk ve en az esasicilik eğitim felsefelerini benimsedikleri görülmüştür. Fen bilimleri öğretmenleri epistemolojik inançlardan “bilginin kaynağı uzmandır ve öğrenme yetenek işidir” alt boyutu ve ölçek genelinde gelişmiş inançlara sahipken, “öğrenme çabaya bağlı değildir” ve “bilgi tek ve kesindir” alt boyutlarında orta düzey inançlara sahip oldukları yani güçlü bir inanca sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin benimsedikleri eğitim felsefeleri ve epistemolojik inanç alt boyutlarında cinsiyet ve mesleki kıdem bakımından anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim felsefeleri ile epistemolojik inanç alt boyutları arasında anlamlı farkların olduğu görülmüştür. Çağdaş eğitim felsefelerine yönelen fen bilimleri öğretmenlerinin, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna ve bilginin bilimsel yollarla elde edilebileceğine dair inançları artmakta iken geleneksel eğitim felsefelerine yönelen fen bilimleri öğretmenlerinin ise, öğrenmenin çabaya bağlı olmadığına ve bilginin değişmez olduğuna dair inançları artmaktır.

Keywords: