Views
10
Bu çalışma XVI. asırda yaşamış bir Osmanlı kadısının birbiriyle çelişen beyyinelerden hangisinin seçilmesi gerektiğine dair belirlemiş olduğu ilkeleri ele almaktadır. Malumdur ki yargılama sonucunda adil bir karara ulaşabilmek mahkemeye sunulan delillerin iyi bir şekilde değerlendirilmesiyle mümkündür. Zira yargılamada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri mahkemeye sunulan delillerdir ve kadı bu delilleri değerlendirerek adil bir karara ulaşmaya çalışır. Ancak bu aşamada karşılaşılan sorunların başında davanın tarafları tarafından mahkemeye birbiriyle çelişen delillerin sunulması durumu gelmektedir. Bu durumda doğru karar ulaşabilmek ancak birbiriyle çelişen bu delillerden doğru karara ulaştıracak delili tercihle mümkün olmaktadır. Bu çalışmada Vankulu Mehmet Efendi’nin (ö. 1000/1592) Tercîḥu’l-beyyinât isimli eserinde ele almış olduğu tercih ilkeleri incelenecektir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla bu eser deliller arasında tercih ilkelerini ele alan ilk eserdir. Vankulu Mehmet Efendi XVI. yüzyıl Osmanlısında yaşamış olan ve Osmanlı Devleti’nin farklı bölgelerinde müderrislik, müftülük ve kadılık gibi önemli görevler yapmış olan bir alimdir. Müellifin fıkıh ve dil alanında eserleri vardır. Tercîḥu’l-beyyinât isimli eseri günümüze kadar hakkında çalışma olmayan bir eserdir. Bu eserde bir davada tarafların sunduğu birbiriyle çelişen deliller olması durumunda bu delillerden hangisinin seçilmesi gerektiği anlatılmaktadır. Ayrıca bu çalışmayla müellifin yaşadığı dönemde yargılama usulünde ulaşılan seviye hakkında saptamalar yapılmaya çalışılacaktır. Bundan dolayı konu ele alınırken müellifin tespit ettiği ilkeler ayrıntılı olarak tahlil edilmesinin ötesinde müellifin bu ilkelere hangi kaynakları referans alarak ulaştığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece dönemin Osmanlı kadısının yargılama ilkelerini tespit ederken yararlandığı kaynakların anlaşılmasına katkı sunulmaya çalışılacaktır.
This work deals with principles determined by an Ottoman judge who lived in the 16th century about which of the contradictory verses should be chosen. İt is known that it is only possible with a good evaluation of the evidence presented to the court in order to reach a fair decision. Because one of the most important things to pay attention is to the evidence presented to the court and the judge tries to reach a fair decision by evaluating this evidence. However, the main problem encountered at this stage is a presentation of contradictory evidence to the court by the parties of the case. In this case, reaching the right decision is only possible by choosing the method that will lead to the right decision among these conflicting methods. In this study, the preference principles that Vankulu Mehmet Efendi (D.1000/1592) discussed in his work called Tercihul’l beyyinat will be examined. As far as we can determine, this work is the first to deal with the principles of choice among evidence. Vankulu Mehmet Efendi was a scholar who lived in the XVI-century Ottoman Empire and held important positions such as muderris, mufti and kaddish in different regions of the Ottoman Empire. The author has worked in the field of fiqh and language. His work Tercîḥu'l-beyyinât is a work about which there is no work until today. In this work, it is explained which of this evidence should be chosen if there is contradictory evidence presented by the parties in a case. In addition, with this study, it will be tried to make determinations about the level reached in the judicial procedure during the period in which the author lived. Therefore, while dealing with the subject, beyond analyzing the principles determined by the author in detail, it will be tried to determine which sources the author has reached these principles by referencing. Thus, it will be tried to contribute to the understanding of the sources used by the Ottoman qadi of the period while determining the principles of judgment.
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
