Abstract:

Bu metinde Jean Baudrillard’ın simülasyon kuramı perspektifinden tükeci birey ve postmodern tüketim evreni ele alınmaktadır. Simulasyon perspektifi ile günümüz tüketici bireyinin yaşam evreni Walter Benjamin’in Pasajlar eserinde modern kent analizi ile incelediği flâneur ile günümüz tüketici bireyinin tüketim evreni karşısındaki farkları incelenmektedir. Benjamin modern kent analizini materyalist diyalektik bakış açısı ve üretim ilişkilerine dayalı bir tüketim evreninin yarattığı tarih, antikiteye bağlı mitsel ve de toplumsal gerçekliklere bağlı bir meta evreninin şeyleşmiş panoramasını sunmaktadır. Burada tüketim arenası olan mimari yapı olan Paris’in alışveriş arenası olan pasajlar üzerinden analiz yapılmaktadır. Pasajlarda tarihe ait toplumsal gerçeklikler ve mitolojiye gönderme yapan bir mimari yapı simgelerinin yarattığı fantastik göstergelerden -simgelerden- oluşan yapıyı diyalektik yöntemle analiz etmektedir. Jean Baudrillard ise Benjamin’den farklı olarak Paris Pasajlar’da diyalektik yöntemle irdelenen tarihi toplumsal gerçeğe gönderme yapan simgesel yapının aksine simülasyon evreninin anlamsızlık panoramasını tasfir etmektedir. Baudrillard Amerika eserinden verdiği örnekler de, artık tarihe, toplumsal ilişkilere ve gerçekliğe vurgu yapan simgeler yerine hiçbir şeye gönderme de bulunmayan anlamsız göstergeler evreni olan simülasyon evrenini tüketici birey pratikleri üzerinden ortaya koymaktadır. Benjamin’in Pasajlar eserinde tüketim arenasındaki simgeler yerini Baudrillard’ın Amerika eserinde göstergenin içeriği boş olan anlamsız göstergeler olarak da tabir edilebilecek simulakr -simgesel olarak gönderme yapamayan hayali yüzergezer göstergeler- yapıların oluşturduğu simülasyon -anlamsız, tarihsiz, toplumsal gerçekliklerle ilgisiz göstergeler- evrenini tasvir etmektedir. Bu iki düşünür arasındaki temel bakış açısı farklılıkları ile modern kent analizi olan materyalist diyalektik bakış açısının postmodern durumda geçersiz olduğu yeni bir kapitalist sistemin manzarası tüketici birey ve flâneur arasındaki pratiklerin farkları üzerinden kuramsal olarak tartışılmaktadır.

Keywords: