Abstract:

Bu araştırmanın amacı “Dördüncü sınıf ve altıncı sınıf Sosyal Bilgiler dersi öğrenme ortamlarında çoklu zekâ uygulamalarının incelenmesi”dir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş olup araştırma deseni olarak durum çalışmasıdır. Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylanmış ilkokul dördüncü sınıf ve ortaokul altıncı sınıf Sosyal Bilgiler kitapları içinde dört ayrı ders kitabı incelenmiştir. Ayrıca, İstanbul ili Avrupa Yakası’nda bulunan bir özel ve bir devlet okulunda görev yapan dördüncü sınıf, sınıf öğretmenleri ve altıncı sınıf, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinden oluşan toplam sekiz öğretmen ile yüz yüze görüşme yapılmıştır. Doküman incelemesinden elde edilen sonuçlara göre; Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan etkinliklerin içinde yoğunluğuna göre; mantıksal, sözel ve görsel zekâ etkinlikleri yer almaktadır. Öğretmenler, kuramın kendilerine verdiği mesaj ile ilgili en çok “Öğrenciye kendini ifade etme özgürlüğü tanıdığını” belirtmiş, “Değişik yöntem ve teknikleri öğrencinin önüne getirdiği” ve “Öğrenci merkezli öğrenmeyi sağladığı”, “Öğrenciyi derse daha fazla dâhil ettiğini” vurgulamışlardır. Sosyal Bilgiler ders kitaplarının çoklu zekâ etkinlikleri açısından yeterli olması konusunda yetersiz görüş bildiren öğretmenlerin en çok “Yardımcı ders kitabı kullanma zorunda kaldıkları”, “Yaşlarına uygun olmayan, basit etkinliklerin mevcut olduğu” görüşleri ön plana çıkmıştır. Çoklu Zekâ uygulamalarının daha başarılı olabilmesi için yapılabileceklere yönelik görüş bildiren öğretmenlerin çoğu, “Kuramın teorik kısmıyla uygulamasına yönelik eğitim ve seminerler düzenlenmesi”, “Öğrencilerin de dâhil oldukları etkinlikler düzenlenmesi, yaşayarak öğrenmelerinin sağlanması gerektiği” görüşlerini bildirmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulgular çerçevesinde; ders kitaplarının Çoklu Zekâ Kuramı açısından yeniden ele alınması, öğretmenlerin kuram ile ilgili uygulamalı eğitimlere katılımlarının teşvik edilmesi, bu eğitimlere velilerin de dâhil edilerek öğrenmelerin sürekliliği ve kalıcılığının sağlanması önerilmektedir.

Keywords: