Abstract:

Satın alma davranışını etkileyen öncül değişkenlerin farklı ürün sınıfları için incelenmesinin, pazarlama uygulamacıları ve araştırmacılar için önemli faydalar sağlayacağı düşünülmektedir. Yapılan yazın taramasında, belirli bir ürün sınıfı için Planlı Davranış Kuramı’nı (PDK) satın alma davranışının öngörüsünde test eden bir çalışmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, satın alma niyetinin öngörüsünde farklı ürün sınıfları için PDK’nın kullanılıp kullanılamayacağını açıklamaya çalışmaktır. Bu amaçla PDK’de yer alan tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrol değişkenlerinin satın alma niyeti üzerindeki etkisi Copeland’in ürün sınıflandırmasında yer alan kolayda, beğenmeli ve özellikli mallar için araştırılmıştır. Satın alma niyetinin, uygun koşullarda satın alma davranışına dönüşeceği varsayılmıştır. Ankara ve Gaziantep il merkezlerinde yaşayan 570 hane halkı çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler yüzyüze görüşme yöntemi ile toplanmış ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrol değişkenlerinin satın alma niyetini; kolayda, beğenmeli ve özellikli mallar için olumlu bir şekilde etkilediğini göstermektedir. Bu etkinin farklı ürün sınıfları için değişen oranlarda gerçekleştiği tespit edilmiştir. Çalışmanın son kısmında, yöneticiler ve gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur.

Keywords: