Abstract:

Millî değerlerini bilmeyen, evrensel bazı kabullerden habersiz, bilimden uzak nesillerin kendi milletine hatta insanlığa tehlikeli olacağı düşüncesiyle çocukları ve gençleri eğitme işi, sadece devlete ait bir görev değil, aynı zamanda sanatçılar tarafından da yüzyıllardır vazife olarak görülmüştür. Günümüzde ‘global ahlak ilkeleri’nin varlığı bazı değerlerin evrenselliğini, bu değerlerin yüzyıllardır değişmeden kaldığını gösterir. Varlığı kabul edilen bu değerlerin önemi edebi ve dini eserlerin incelenmesiyle bir kez daha açığa çıkmaktadır. Bireyin, toplumun mutlu yaşaması için dünyevi kıymetlerin, fiziksel güzelliğin, paranın, insanlar arasındaki ırk ayırımının, sosyal konumun bir tarafa bırakması gerektiği nasihat içeren eserlerde vurgulanmaktadır. Ayrıca devlet yöneticisinin toplumsal barışı, huzuru yakalayabilmesi aynı şekilde bazı ahlaki değerlerinin iktidarı boyunca söz konusu olması gerekmektedir. 17. yüzyılın hikemî üsluptaki ismi Nâbi Hayriyye’yi, Sümbülzâde Vehbi Lutfiyye’yi oğullarına nasihat etmek maksadıyla yazarlar. Batı medeniyetine ait Telemak da Nâbi’nin eseriyle aynı yüzyılda Fenelon tarafından kaleme alınır. Eser, hocası Mentor tarafından eğitime tabi tutulan Telemak’ın maceralarını anlatır. Eser; eğitici, nasihat verici, çocuğu hayata hazırlayıcı özellikleriyle dikkat çeker. Bu çalışmada çocuklara ve gençlere nasihatler veren klasik Türk edebiyatının önemli iki eseri Nâbi’nin Hayriyye’si ile Sümbülzâde Vehbi’nin Lutfiyye’si Batı kültürünün birçok değerini yansıtan Telemak’la benzer içerikteki nasihatleriyle değerlendirilecektir. Çalışmada, aynı yüzyıllarda, farklı coğrafyalardaki benzer siyasi karışıklıkların içinde yazılan Nâbi’nin ve Fenelon’un eserlerine ‘özellikle’ dikkat çekilecektir. Günümüzde ‘global ahlak ilkeleri’nin varlığı bazı değerlerin evrenselliğini, bu değerlerin yüzyıllardır değişmeden kaldığını gösterir. Varlığı kabul edilen bu değerlerin önemi edebi ve dini eserlerin incelenmesiyle bir kez daha açığa çıkmaktadır. Bireyin, toplumun mutlu yaşaması için dünyevi kıymetlerin, fiziksel güzelliğin, paranın, insanlar arasındaki ırk ayırımının, sosyal konumun bir tarafa bırakması gerektiği nasihat içeren eserlerde vurgulanmaktadır. Ayrıca devlet yöneticisinin toplumsal barışı, huzuru yakalayabilmesi aynı şekilde bazı ahlaki değerlerinin iktidarı boyunca söz konusu olması gerekmektedir. 17. yüzyılın hikemî üsluptaki ismi Nâbi Hayriyye’yi, Sümbülzâde Vehbi Lutfiyye’yi oğullarına nasihat etmek maksadıyla yazarlar. Batı meden

Keywords: