Abstract:

Eleştirel pedagoji yirminci yüz yılın başlarından beri gelişmeye başlamasına rağmen İngilizce öğretmenliği alanında yaygınlaşamamıştır. Kuramsal olarak çok güçlü olmasına rağmen uygulamada istenilen düzeyde sınıf ortamında bir yaklaşım olarak benimsenmemiştir. Bunun muhtemel nedenlerinden biri ders kitaplarının, programların ve müfredatın kuramların önüne geçmesi eleştirel pedagojinin yaygınlaşmasının geciktirmiştir. Kurs kitaplarının, müfredatın ve öğretmenlerin belli bir konuyu anlatırken çerçevelemesi öğrencileri belli konulardan uzak tutmaktadır. Çünkü müfredat ve kurs kitapları seçilirken konuların içeriği riskli konulardan kaçınmayı gerektirebilir. Böylece, bazı konular hem uygulayıcılar hem de öğrencileri için tabu ive riskli hale getirilmektedir. Bu sorunsalın Eleştirel pedagojinin İngilizcenin yabancı dil olarak öğretildiği sınıflarda Türkiye’de ortamında incelenmesi önemli görünmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de iki üniversitede İngilizce dersleri veren okutmanların eleştirel pedagoji üzerine görüşlerini araştırmaktır. Eleştirel pedagoji, küresel ve bölgesel bağlamda sorunların ifade özgürlüğü çerçevesinde tartışılmasını içerdiği için bu çalışma okutmanların sınıf ortamında eleştirel pedagojiyi ne ölçüde kullandıklarını araştırmıştır. Çalışmanın diğer bir amacı da katılımcıların ders kitapları ve içeriği hakkında düşüncelerini eleştirel pedagoji çerçevesinde ele almaktır. Çalışmanın ikincil amacı okutmanlara açık uçlu sorular sorarak farkındalığı arttırmaktır. Bu çalışma, İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten okutmanların eleştirel pedagoji üzerine görüşlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Katılımcılar (N = 9) iki Türk üniversitesinde deneyimli okutmanlardan oluşmaktadır. İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten deneyimli İngilizce okutmanlarının eleştirel pedagoji üzerine görüşlerini araştırmak üzere tasarlanan bu çalışma nitel bir araştırma yöntemi olarak tasarlanmıştır. Altı sorudan oluşan açık uçlu bir anket formu oluşturulduktan sonra veriler, tümevarım içerik analizi incelenmiştir. Katılımcıların her bir cümlesi eleştirel pedagoji kavramları ve tanımları çerçevesinde incelenerek kodlama yapılmıştır ve belli kavramlar ön plana çıkmıştır. Sorular eleştirel pedagojinin tanımları ve özellikleri göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Elde edilen veriler araştırmacılara yeni kavramlar ortaya çıkarmada yardımcı olan tümevarım içerik analizi yöntemiyle analiz edildi. Çalışmanın bulguları, katılımcıların belirli konularda, özellikle de siyasi konularda, riskli olduklarından, sınıf ortamında tartışmak için gündemde yaşanan konuları kullanmama eğiliminde olduğunu göstermektedir. Katılımcılar daha çok ders kitaplarındaki konuları takip etme eğilimindeydi. Bu nedenle, bu çalışma gündemle ilgili bazı tartışma konularının bilinçli olarak çerçevelendiğini, hazırlandığını ve seçildiğini bulmuştur.

Keywords: