Abstract:

Bugün Kosova Devleti’nin başkenti olan Priştine, Osmanlı fethi öncesi Sırpların, Arnavutların ve Vlahların yaşadığı, köylülerin üretmiş oldukları mallarını pazarladıkları bir yerdir. Priştine, Osmanlı Devleti tarafından fethedilmeden önce Vuk Brankoviç’in oğlu Georg Brankoviç tarafından yönetilmekteydi. İlk dönem Osmanlı kaynaklarında Trepçe, Zveçan, Vılçıtrın, Prizren ve Üsküp’ün yanı sıra Priştine’nin de içinde bulunduğu bölge Vılk-ili adıyla anılmıştır. Bu şehirler, 1392 yılında fethedilen Üsküp hariç, Fatih Sultan Mehmed’in 1455 tarihli ikinci Sırbistan seferiyle fethedilmiş ve bu tarihten itibaren başta şehir merkezlerinde olmak üzere iskân ve dolayısıyla da İslamlaşma süreci başlamıştır. Fetihten sonra Vılk-ili’nin tahriri yapılmıştır. Bu tahrir sonucunda “Defter-i Vilayet-i Vılk” başlığı ile bölgenin tahrir defteri hazırlanmıştır. Vılçıtrın sancağına bağlı olan Priştine kazası kadı tarafından yönetilen bir yerleşim birimidir. Bölgenin fethedilmesinden Fatih Sultan Mehmed devrinin sonlarına kadar yapılan tahrirler sonucunda günümüze bölge ile ilgili pek çok bilgi ulaşmıştır. Kayıtlara göre Fatih Sultan Mehmed devrinin sonlarına doğru Priştine; Vılçıtrın sancağına bağlı altı nahiyeden bir tanesi olup, zeametle tasarruf edilen, dokuz mahallesi ve bir pazarı olan şehir merkezidir. Bu çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan, Vılçıtrın sancağına ait 1455 ve 1477 tarihlerinde tutulmuş olan tahrir defterlerinden edinilen bilgiler doğrultusunda; Priştine kazasının demografik, ekonomik ve askeri özelliklerinden bahsedilecektir.

Keywords: