Abstract:

Bilim ve teknoloji alanındaki gelişim ve değişimler, eğitim-öğretim sürecine yansımış; geleneksel eğitim anlayışı yerini çağdaş yönelimlere bırakmıştır. Çağdaş eğitim-öğretim anlayışı ile birlikte öğretme sürecinden çok öğrenme sürecinin önem taşıdığı bir yaklaşım benimsenmiş, bu durum öğretmen ve öğrenci rollerini değiştirmiştir. Geleneksel eğitim anlayışında öğretmen; bilgi veren, öğretici rolündeyken günümüzde öğrenciye öğrenme sürecinde yol gösteren bir rehber rolündedir. Öğrenci ise geleneksel eğitim anlayışında öğretmenin verdiği bilgiyi alan kişi rolündeyken, günümüzde amaçları doğrultusunda öğrenme sürecini yönlendiren, bilgiye ulaşan, araştıran, düşünen, sorgulayan, eleştiren birey rolünü üstlenmektedir. Genelde günümüz eğitim programları, özelde Türkçe Öğretimi Programı da öğrenme sürecini esas alan, öğrenciyi öğrenme sürecinden sorumlu, öğretmeni rehber olarak gören bir anlayış ile hazırlanmıştır. Türkçe Öğretimi Programında da yer alan, bu anlayışı yansıtan öğrenme-öğretme yollarından biri de aktif öğrenmedir. Aktif öğrenme, öğrenme sürecinde öğrencinin yaparak yaşayarak öğrenmesine imkân vererek öğrenciyi öğrenme sürecinde etkin hâle getirir. Türkçe dersi, bilgi dersi olmanın ötesinde bir beceri dersidir. Öğrencilerin dört temel dil becerisini kazanması için öğrenme sürecinin sorumluluğunu taşımaları ve Türkçe derslerinde aktif olmaları gereklidir. Bu anlamda Türkçe derslerinde aktif öğrenme etkinliklerinden yararlanılmasının öğrencilerin dil becerilerini geliştirmede katkı sağlayacağı düşünülebilir. Bu çalışmada öncelikle aktif öğrenme Türkçe eğitimi ilişkisi üzerinde durulmuş; aktif öğrenmenin uygulandığı Türkçe derslerinde öğretmen ve öğrenci rollerine, anlama ve anlatma becerisini geliştirmede kullanılabilecek aktif öğrenme etkinliklerine yer verilmiştir. Ardından da dil becerilerine yönelik uygulama çalışmaları sunulmuştur. Çalışma aracılığıyla Türkçe eğitimi alanında çalışan araştırmacı ve eğitimcilere katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.

Keywords: