Abstract:

Tarih boyunca süren yerleşme çabaları kendi içinde ortak özellikler barındırmakta, toplumun ve çevrenin özelliklerini benimsemektedir. Kentlerin ve yerleşmelerin ortak özelliklerine bakıldığında her yerleşmenin kendine özgü; tarihini, kültürünü, mimarisini, kimliğini yansıtan bir yapısı bulunmaktadır.  Kentlerin farklı alt bölgelere, farklı insan kaynaklarına, farklı tarihi geçmişe ve farklı fiziksel özelliklere sahip olması kentin kimliğini şekillendirmektedir. Bu özelliklerin farklılaşması sonucu kimlik değeri ortaya çıkmaktadır. Tarih boyunca edindiği kimliği oluşturan geçmişten bugüne sahip olduğu maddi manevi tüm değerleri, yansıtanönemli unsurlar ise tarih ve mimari özellikleridir. Kent kimliği; kent bileşenlerinin bütüncül olarak, kişiler üzerinde oluşturduğu etkidir. Literatür kent bileşenlerini uzun zamandır tartışmakta ve tartışmalar ışığında farklı şekillerde gruplandırmakta ve günümüzde kentsel kimliği; çevresel ve toplumsal kimliğin birlikteliğiyle ele almaktadır. Bu çalışma, “Kentlerin kimlik bileşenleri nelerdir?” sorusundan yola çıkarak oluşturulmuştur. Bu çerçevede kentin tarihsel ve mekânsal bağlamda yaşamış olduğu gelişme sürecinde kentsel kimliği oluşturan bileşenleri ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda ölüler ülkesine geçiş kapısı olarak bilinen Hierapolis Antik Kenti ve dönemin ünlü ve zengin ticaret, dokuma kentlerinden olan ve Suriye yolu üzerinde bulunan Leodikya Antik Kentini barındıran Denizli kentinin tarihi çekirdeği çalışma konusu olarak seçilmiştir. Çalışma “Kaleiçi/Bayramyeri bölgesi Denizli kentinin kent kimliğini oluşturan bileşenleri taşımaktadır” hipotezi üzerine kurgulanmıştır. Çalışmanın araştırma yöntemi; iki aşamada kurgulanmıştır.  Birinci aşamada kentlerin kimliği ne demektir ve kentlerin kimlik bileşenleri nelerdir sorularının cevaplanmasına yönelik literatür araştırması gerçekleştirilmiş ve kentlerin kimlik bileşenlerinin ortaya konulmasına dair bir çerçeve oluşturulmuştur. İkinci aşamada ise çalışma alanı üzerinde bu çerçeve sorgulanmış, bu amaçla görsel analizler (fotoğraf, harita, kişisel gözlem) gerçekleştirilmiş ve yapılan analizler değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın, kent kimliğinin araştırılması açısından literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Denizli tarihi merkezini oluşturan ve ilk yerleşim bölgesi olan Kaleiçi/Bayramyeri bölgesinin kimlik bileşenleri bağlamında irdelenmesi ile kent plancılara ve karar alıcılara uygulama açısından kolaylık sağlayacak, kentin marka değeri konusunda farkındalık yaratacağı düşünülmektedir.

Keywords: