Abstract:

Türk havacılığı askerî gerekçelerle başlamış ve 1 Haziran 1911 tarihinde kurulan Tayyare Komisyonu, Osmanlı askerî havacılığının kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir. Havacılık teşkilatının kuruluş gerekçeleri arasında pilot yetiştirilmesi, uçak temini, hava okulu açılması, muharip birliklerin teşkili, mümkünse uçakların millî imkânlarla imalatı yer almaktadır. Takiben ise hava savunma sistemi, meteoroloji, rasıt yetiştirilmesi, makinist ve teknik eleman temini önemli hale gelmiştir. Türk havacılığı, Osmanlı İmparatorluğu’nun son savaşlarının külleri üzerinde doğmuş ve şekillenmiştir. İngilizlerin ve Fransızların işgali sonrasında Osmanlı havacıları, Maltepe’ye taşınmışlar ve buradan da peyderpey Anadolu’ya geçmişlerdir. Bu süreçte Millî Mücadele’ye karşı tayyareciler kullanılmak istenmiştir. Havacılar Damat Ferit Paşa’nın bu talebine olumlu cevap vermişler, gerçekte ise Anadolu’ya geçerek millî kuvvetlere katılmayı planlamışlardır. Planları Başbakanlık tarafından öğrenildiğinden havacıların Kuva-yı İnzibatiye bünyesine alınmasından vazgeçilmiştir. Millî Mücadele yıllarında Hava Okulu Eskişehir’de kurulmuştur. Takiben Adana ve Konya’ya daha sonra yeniden Adana’ya taşınmıştır. Anadolu’da dört yıl süresince işgal ve katliam yapan Yunanların denize dökülmesi ile Hava Okulu da İzmir’e taşınmış, 1925’te yeniden Eskişehir’e taşınmıştır. İkinci Dünya Savaşı öncesinde pilot olmak için alınan eğitim, liseden sonra 6 yıldır. Hava Okulu 1929’da akademik eğitim veren bir yapı haline gelmiştir. 01 Ekim 1951 tarihinde ise Eskişehir’de Hava Harp Okulu açılmıştır. Jet uçaklarına da geçilmesi ile ortamın aşırı gürültülü olması ve akademik ortamın zenginleştirilmesi ihtiyacı ile Hava Harp Okulu, 1954’te İzmir’e taşınmıştır. Burada eğitim yeniden yapılandırılmış ve kalite yükseltilmiştir. Takiben Hava Harp Okulu 1967 yılında, Türk havacılığının doğduğu yer olan Yeşilköy’e 47 yıl sonra yeniden taşınmıştır. Yeşilköy Türk havacılığının kuruluş mekânıdır. İlk hava birliği burada teşekkül etmiş, hava ve deniz hava okulu burada faaliyete başlamış, savaşlarda merkez olma vasfını korumuştur. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Lozan Antlaşmasından kaynaklanan bir durağanlık söz konusu olmuşsa da kısa zamanda Yeşilköy önemini korumuştur. Makinist Okulu’nu takiben, yine eğitim maksatlı olarak önemli görevler üstlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı yıllarında alınan uçakların monte edilmesine de burada devam edilmiştir. İstanbul’da akademik çeşitlilik ve zengin kültür mirası ile oldukça verimli bir dönem başlamıştır. 1990 yılında başlatılan girişimle Hava Harp Okulu 2000 yılında lisans seviyesinde eğitim veren bir üniversite haline getirilmiştir. Günümüzde yıllık 90 civarında sivil öğretim üyesi, 50 civarında asker öğretim görevlisi ile eğitimini sürdürmektedir. Öğrenci Alay Komutanlığı ise Yalova’da bulunan kampı ile tatbikî eğitim alanında faaliyetini sürdürmekte, ayrıca yıl içerisinde de askerî eğitim ve duyuşsal alan eğitimi ile harbiyelilerin kişilik gelişimine katkı sağlamaktadır. 103 yıla varan geçmişi ile yaklaşık 16.000 subayı mezun eden Hava Harp Okulu Türk semalarının korunmasını sağlayan kadroyu yetiştirmektedir. Diğer taraftan Hava Harp Okulu hemen her tip savaş uçağında pilot olarak uçan kadın subayların da yetiştiği ve kendine yer bulduğu özel bir yere sahiptir.   

Keywords: