Abstract:

Amaç: Bu çalışmada spor lisesi ve fen lisesi öğrencilerinin spor aktivite düzeylerinin, vücut kompozisyonu ve kemik gelişimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya Deney grubu olarak Elazığ Kaya Karakaya Spor Lisesinden yaş ortalaması 17.10±1.25 (yıl) olan 29 kişi, Kontrol grubu olarak Diyarbakır Rekabet Kurumu Cumhuriyet Fen Lisesi’nden yaş ortalaması 17.70±1.67 (yıl) olan 30 olmak üzere toplam 59 kişi gönüllü olarak dahil edildi. Spor Lisesi öğrencilerinin sportif aktivite içeriği (ilk iki yılda 384 saat, dört yılda toplam 1088 saat ), Fen Lisesi öğrencilerinin sportif aktivite içeriği (ilk iki yılda 94, dört yılda toplam 158 saat) olarak tespit edildi. Kemik Mineral Yoğunluğu ve vücut kompozisyonlarını etkileyecek herhangi bir hastalığı olanlar çalışmaya dâhil edilmedi. Boy ve kilo, standart Seca Stadiometre ile ölçülmüştür. Vücut kompozisyonunu oluşturan ve alt parametreler kabul edilen, Vücut Kitle İndeksi (VKİ), Bazal Metabolizma Hızı (BMH), Vücut Yağ Oranı (%VYO), Vücut Yağ Kitlesi (VYK), YağsızVücut Kitlesi (YVK), Toplam Vücut Su Kitlesi (TVS) Biyo elektrikal İmpedans Analizörü (BIA -Tanita BC 418) ile ölçüldü. Kemik mineral yoğunluğu ölçümlerinde ise kemik dansitometre cihazı (DEXA; Hologic Discovery 4500 QDR) kullanıldı. Elde edilen ham verilerin kullanılmasında SPSS 16.0 paket programı kullanıldı ve bağımsız gruplarda T-Testi uygulandı. Bulgular: Deney grubunun BOY, KİLO, VKİ, BMH,%VYO, VYK, YVK, TVS ölçüm ortalamaları sırası ile 171.62±7.078 (cm), 58.88±8.679 (kg), 19.89±1.745 (kg/m²), 3435.6 ± 2660.55 (kcal), 13.64±2.446 (%),8.100±2.150 (kg), 50.81±7.165 (kg) Kontrol grubunun BOY, KİLO, VKİ, BMH,%VYO, VYK, YVK, TVS ölçüm ortalamaları sırası ile 170.21±8.514 (cm), 59.77±9.749 (kg), 19.63±1.439 (kg/m²), 2362.85 ± 2010.71 (kcal), 13.83±2.556 (%),8.048±1.708 (kg), 50.245±6.280 (kg), 36.785±4.59 (kg),olarak bulunmuştur. Karşılaştırılan bu değişken ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptandı (p>0.05). Bununla birlikte Deney grubunun KMY değerleri 0.962±.1083 (gr/cm2), Kontrol grubunun KMY değerleri 1.171±0.164 (gr/cm2) olarak bulunmuş olup iki ortalama arasında istatistiksel farklılık tespit edildi (p<0,01). Sonuç olarak, çalışmamızda erken yaşlarda başlanan sportif aktivitenin okuldaki Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Haftalık Ders Programı gereğince sportif aktivite yoğunluklu müfredatla desteklenmesinin oluşacak doruk kemik kitlesini pozitif yönde etkileyeceği gözlemlendi.

Keywords: