Abstract:

Oryantalizmi ilk olarak Edward Said formule etmiş ve tartışmıştır. Kendisi bunu yaparken daha çok İslam veAraplara karşı yaklaşımlara yoğunlaşmış, bunun için de ‘Batı’da’ yazılmış edebi metinleri incelemiştir.Oryantalizmi tanımlaması açısından alana yaptığı katkı paha biçilmezdir. Bu makale ise on altıncı yüzyıldanmodern zamanlara kadar ki dönemde Batı’nın Osmanlı İmparatorluğu’nu, özellikle Osmanlı yönetim biçimini, nasılalgıladığına konsantre olacaktır. Amacı Avrupa metinlerinde Osmanlı yönetimini tanımlarken karşılaşılanOryantalist eğilimleri göstermektir.Makale ilk olarak on altı ve on yedinci yüzyıl seyyahlarının metinleri arasından seçilmiş bazı eserlerideğerlendirecektir. Bu inceleme sonucu göstermektedir ki Osmanlı İmparatorluğu’na karşı teorik tabandan yoksungenel bir yaklaşımın bu dönemde var olduğudur. Seyyahlar imparatorluğu tiranlık olarak değerlendirmiş fakattiranlığın tanımını son derece muğlak bırakmışlardır. İkinci bölüm, Aydınlanmacı düşünür Montesquieu’nun‘Doğulu despot’ modelini inceler. Montesquieu en kötü yönetim biçiminin ‘Doğulu despotism’ olduğunu ve bununen iyi örneğinin Osmanlı İmparatorluğu olduğunu iddia etmiştir.Son kısımda Max Weber’in ‘Sultancılık’ fikri incelenmektedir. Makale Osmanlı İmparatorluğuhakkındaki Oryantalist yargıların Weber’in onları içselleştirmesiyle nasıl modern sosyal teoriye taşındığınıgöstermektedir. Weber yeniçeri ordularının köleliğini temel alarak Osmanlı’daki yönetimin de toplumundaözgürlüklerden uzak olduğunu savunmaktadır.

Keywords: