Citation Number
3
Views
20
Downloands
3
Jeostratejik konumu ve küresel iklim değişikliği nedeniyle ülkemizde son 10 yıldır doğal olaylar daha sık ve şiddetli yaşanmaktadır. Doğa kökenli olayların tetiklemesiyle birlikte ardışık etkilerle ortaya çıkabilecek büyük ölçekli Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer ve Patlayıcı (KBRN-p) felaketlerin gerçekleşme olasılığı genellikle düşüktür. Ancak, insanlar, çevre, altyapı, belirli alanların ekonomisi ya da tüm bölge/ülke üzerinde potansiyel etkileri yüksek olmaktadır. Ülkemizde deprem, sel, heyelan ve çığ gibi doğa kökenli olaylara yönelik haritalar bulunmaktadır. Fakat KBRN-p tehlikelerine yönelik hazırlanmış haritalar bulunmamaktadır. İklim değişikliğinin, hava ile ilgili doğal tehlikelerin sıklığını ve yoğunluğunu artırdığı düşünüldüğünde mevcut KBRN-p maddelerinden kaynaklanabilecek tehlikelerin envanterinin bilinmesi risklerin azaltılmasında ve olası faciayı önlemede kilit rol oynayabileceği düşünülmektedir. Çalışmamızda ardışık afet kavramı ve ardışık afetlerden kaynaklanabilecek KBRN-p tehlike ve riskler ele alınmıştır. Ayrıca KBRN-p olaylarının gerçekleşme olasılığı bulunan illerdeki endüstrileri ve enerji tesislerini içeren haritalar, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından oluşturulmuş deprem, sel/su basması, heyelan ve çığ tehlike haritaları üzerinde örtüştürülerek hazırlanmış ve ardışık etkiler sonucu açığa çıkabilecek riskler literatür taramasına dayandırılarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda, doğal olaylar ile KBRN-p olaylarının karşılıklı bağımlılıkları; güvenlik açıklarının azaltılması, dirençliliğin artırılması, ikincil afetlerin değerlendirilmesi ve kritik altyapılarda risk azaltma uygulamaları gibi kritik adımların ele alınması gerektiği ve risk değerlendirmesi yaparken karşılıklı etkileşen, birleşik, birbirine bağlı, ardışık tehlikelerin oluşturacağı risklerin göz ardı edilmemesi gerekliliği ortaya konmuştur. Çalışmamızın, ülkemizdeki doğa kökenli olayların tetikleyebileceği KBRN-p olaylarının ardışık afete dönüşmesini önlemede literatüre katkı sağlaması ve KBRN-p tehlike ve risk haritalarının hazırlanmasında yol gösterici olması beklenmektedir.
Due to its geostrategic location and global climate change, natural events have been experienced more frequently and severely in the last 10 years in our country. The probability of large-scale Chemical, Biological, Radiological, Nuclear and Explosive (CBRN-p) disasters that may occur with sequential effects, triggered by natural events, is generally low. However, the potential impacts on people, the environment, infrastructure, the economy of certain areas or the entire region/country are high. There are maps for natural events such as earthquakes, floods, landslides and avalanches in our country. However, there are no maps prepared for CBRN-p hazards. Considering that climate change increases the frequency and intensity of natural hazards related to weather, it is thought that knowing the inventory of hazards that may arise from existing CBRN-p substances can play a key role in reducing risks and preventing possible disasters. In our study, the concept of sequential disaster and CBRN-p hazards and risks that may arise from sequential disasters are discussed. In addition, maps containing industries and energy facilities in provinces where CBRN-p events are likely to occur, T.C. The earthquake, flood/flood, landslide and avalanche hazard maps created by the Ministry of Interior Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD) were prepared by overlapping, and the risks that may arise as a result of sequential effects were evaluated based on the literature review. As a result of this evaluation, the interdependence of natural events and CBRN-p events It has been revealed that critical steps such as reducing vulnerabilities, increasing resilience, assessing secondary disasters and risk reduction practices in critical infrastructures should be addressed, and the risks posed by mutually interacting, combined, interconnected and sequential hazards should not be ignored when making risk assessments. It is expected that our study will contribute to the literature in preventing CBRN-p events, which may be triggered by natural events in our country, from turning into sequential disasters, and will guide the preparation of CBRN-p hazard and risk maps.
Field : Fen Bilimleri ve Matematik
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
