Abstract:

İran’ın ulusal şairi Ebû’l-Kasım-i Firdevsî, Samanîler döneminde yetişmiş, Moğol dönemine kadar yaşamış, İran’ın en büyük, en yetenekli şairi olarak kabul edilmektedir. Başyapıtı, İran’ın millî destanı Şahnâme adlı eseriyle dünyaca üne kavuşmuş, kahramanlık şiir tarzını zirveye çıkarmıştır. Firdevsî’nin İran’ın Arap egemenliği altına girdiği döneme kadarki İran tarihini, kahramanlıklarını ve mitolojisini sade ve akıcı bir dille kaleme aldığı eseri Şahnâme’yle, Samaniler döneminde gerilemekte olan Farsçayı canlandırmış, milliyetçi ruhu diriltmiştir.  Firdevsî’nin sahip olduğu üstün yetenekleri, İran kültür ve değerlerine bağlılığı, vatanseverliği, özgünlüğü, bilgeliği ve Fars dilinin sözcük hazinesi kabul edilen yegâne eseri Şahnâme’si Senâî-yi Gaznevî, Hâkânî-yi Şirvânî, Enverî-yi Ebiverdî, Nizâmî-yi Gencevî gibi İranlı büyük şairler tarafından övülmüştür. Çağdaş Fars edebiyatının en büyük özgürlük şairleri arasında yer alan şair, yazar, gazeteci, tarihçi, araştırmacı, çevirmen ve aynı zamanda bir siyaset adamı olan Meliku’ş-şu‘arâ Bahâr da şiirlerinde Firdevsî ve eseri Şahnâme’yi övmüş, Firdevsî’ye olan derin sevgisini ve bağlılığını dile getiren “Firdevsî, Âferîn-i Firdevsî, Kullu’s-seydi fî cavfi’l-ferâ” başlıklı üç kaside “Nakş-i Firdevsî” başlıklı bir mesnevi kaleme almıştır. Çalışmada Firdevsî ve Meliku’ş-şu‘arâ Bahâr’ın hayatları hakkında kısaca bilgi verildikten sonra Bahâr’ın Firdevsî’yi methettiği “Firdevsî” başlıklı otuz sekiz beyitlik Farsça kasidesi Türkçeye çevrilmiş ve şerh edilmiştir.

Keywords: