Abstract:

Ülkemizde uygulamada olan eğitim-öğretim sistemine göre, temel eğitimden ortaöğretime geçerken belirli liselere yerleşmek isteyen öğrenciler, Lise Geçiş Sistemi isimli merkezi bir sınava tabi tutulmaktadırlar. 2018 yılında uygulamaya konulan ve 2021 yılında dördüncüsü yapılan Liselere Geçiş Sistemi, sözel ve sayısal olmak üzere iki bölüm ve öğretim programları doğrultusunda hazırlanmış olan 90 sorudan oluşmaktadır. Bu çalışmada Liselere Geçiş Sistemi sözel bölümü içinde yer alan Türkçe sorularının okunabilirlik durumu incelenmiştir. Türkçe sorularının okunabilirlik durumunun belirlenmesinde okunabilirlik formülleri kullanılmıştır. Okunabilirlik formülleri, bir metnin kolay veya güç anlaşılması konusunda nicel bir değerlendirme yapabilmeyi sağlayan formüllerdir. Alanyazın incelendiğinde, okunabilirlik konusunda birçok çalışmanın yapılmış olduğu görülmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda genel olarak Flesch’in çalışmasından 1997 yılında Türkçeye uyarlanan Ateşman formülü ve 2010 yılında oluşturulan Çetinkaya-Uzun formülünün öne çıktığı görülmektedir. Bu çalışmada değerlendirilen 2021 Liselere Geçiş Sistemi Türkçe sorularının okunabilirliği, bu iki formül kullanılarak tespit edilmiştir. Sınav kapsamında Türkçe dersi için sorulmuş olan 20 soru, formüller kullanılarak incelenmiştir. Çalışma verileri betimsel istatistik yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre Ateşman formülüne göre değerlendirilen soruların 6 tanesinin (%30) kolay, 14 tanesinin (%70) orta okunabilirlik seviyesinde olduğu; Çetinkaya-Uzun Formülüne göre değerlendirilen soruların ise 1 tanesinin (%5) bağımsız okuma, 12 tanesinin eğitsel okuma (%60), 7 tanesinin (%35) ise engelli okuma düzeyinde olduğu tespit edilmiştir.

Keywords: