Abstract:

Anadolu’da meydana gelen Ermeni isyanlarının oluşum sürecine katkı yapan dış etkenlerden birisi de Amerika Birleşik Devletleri’dir. ABD 19. yüzyıldan beri, Osmanlı topraklarında kendisi için çıkar alanları meydana getirmek için iki önemli araçtan yararlanmıştı: ticaret ve misyonerlik faaliyetleri. Emperyalist yönde değişen dünya siyasetinde, ABD bu iki enstrüman sayesinde diğer devletlere karşı açık kapı emperyalist hareketine geçmişti. 1810 yılında kurulan Amerikan Board misyoner örgütü, kendisine hedef kitle olarak Anadolu’nun her tarafına yayılmış olan Ermenileri seçmiş, Osmanlı topraklarında açmış olduğu misyoner okulları sayesinde Ermeni gençlerini yetiştirip Ermeni isyanlarının oluşumuna zemin hazırlamış ve ABD’nin Anadolu’da söz sahibi olmasını planlanmıştır. Ayrıca, American misyonerlerinin 19. yüzyılın sonlarında başlayan Ermeni isyanlarını ABD’de bir propaganda malzemesi olarak kullanarak para toplamaları bu ülkede Osmanlı Devleti’ne karşı bir kamuoyu oluşmasına neden olmuştur. Bu makale Amerikan Protestan misyonerlerinin Sason İsyanları’nı ABD’de bir propaganda aracı haline dönüştürülerek isyanı para toplayacak bir firsat olarak degerlendirdikleri tezini işlemektedir.

Keywords: