Özet:

ABD, Anadolu’da meydana gelen Ermeni isyanlarının oluşum sürecine katkı yapan dış etkenlerden biridir. 19. yüzyıldan beri ABD, Osmanlı topraklarında kendisi için çıkar alanları meydana getirmek için iki önemli araçtan yararlanmıştı. Ticaret ve Misyonerlik faaliyetleri, ABD’yi bu topraklara taşımış, emperyalist yönde değişen dünya siyasetinde ABD, bu iki enstrüman sayesinde kendisini koruyan Monroe Doktrinini delmeden diğer devletlerin arasında dünya siyasetinde yer edinebilmek için açık kapı emperyalist hareketine geçmişti. 1810 yılında kurulan Amerikan Board misyoner örgütü, kendisine hedef kitle olarak Anadolu’nun her tarafına yayılmış olan Ermenileri seçerek Osmanlı topraklarında açmış olduğu misyoner okulları sayesinde Ermeni gençlerini kendi istedikleri gibi yetiştirip Ermeni isyanlarının oluşumuna zemin hazırlayarak ABD’nin bu topraklarda söz sahibi yapılması planlanmaktaydı. İsyanların önemli bir propaganda malzemesi olarak ABD’de misyonerler tarafından kullanılması bu ülkede Osmanlı Devleti’ne karşı bir kamuoyunun oluşmasına neden oldu. Bu çalışmamızda Amerikan Protestan misyonerlerin Anadolu’daki faaliyetlerine değinerek Sason İsyanlarının nasıl bir propaganda aracı haline dönüştürülüp ABD’de kullanıldığını göreceğiz.

Anahtar Kelimeler: