Views
38
Downloands
3
Özet Lütfi Paşa'nın doğum yeri ve yılı hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz. Ancak, onun zamanına en yakın olan iki kaynakta ve daha sonraki kaynaklarda Arnavut asıllı olduğu belirtilir. Bununla birlikte Lütfi Paşa'nın, İşkodralı, Avlonyalı, Hersekli olduğuna dair farklı bilgiler de vardır. Paşanın doğum tarihi de tam olarak bilinmemekle beraber; 1508lerde en az yirmi yaşında olması gereken bir saray memuriyetini ifa ettiğine göre, yaklaşık 1488 yılı civarında doğduğu tahmin edilir. Ölüm tarihi ise bir kaynakta 1563 olarak verilirken, diğer bir kaynakta ise Nisan 1564 günü vefat ettiği belirtilir. Lütfi Paşa kendi eserinde, çocukluğunda, İkinci Bayezid zamanında ”Harem-i Hâss” olarak alındığını ve orada uzun yıllar terbiye gördüğünü belirtir. Yavuz Sultan Selim Han tahta çıktığında, önce Çuhadarlık, sonra da elli akçe ücretle müteferrikalık, ile taşrada görevlendirilmiştir. Sonra sırasıyla, Çaşnigir-başılık, Kapucu-başılık, Mîr-âlemlik makamlarında görevlendirilmiştir. Daha sonra Kastamonu sancağına, Karaman Beylerbeyliğine, Anadolu Beylerbeyliğine getirilmiştir. Kanunî Sultan Süleyman zamanında da vezir ve nihayet sadrazam olmuştur. Çok yönlü bir insan olan Lütfi Paşa, çeşitli kademelerdeki idarî görevleri münasebetiyle, kazandığı tecrübelerinin neticesinde, "Asaf-nâme" (Devlet Adamlarına Öğütler) isimli eserini kaleme almıştır. Lütfı Paşa aynı zamanda komutandır. Yine kendi ifadesine göre, birçok savaşlara katılmış, bazılarını da bizzat idare etmiştir (Lütfi Paşa, 1341: 1-3). Lütfi Paşa’nın ağır basan yönü ise devlet adamlığıdır. Lütfi Paşa, devlet adamlığının yanı sıra, tarihçi, âlim ve yazardır. Tarihle ilgili, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan 961 / 1553 senesine kadar geçen olayları kısa ve sade bir üslupla anlatan "Tevârih-i Âl-i Osman" isimli bir eseri vardır (Atik, 2001:5). "Tevârih-i Âl-i Osman'' ve "Âsaf-nâme'' sinden başka dinî ilimlere ait on dokuz eseri daha vardır. Eserlerinin sekiz tanesi Türkçe, on üçü de Arapçadır. Bu eserlerinden bir tanesi de “Risale-i Sual ve Cevab” (Sual ve Cevaplı İlm-i hal) isimli eserdir. İlm ve hal kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen ilm-i hâl “davranış bilgisi” anlamına gelir. Terim olarak “inanç, ibadet, muamelat (günlük yaşayış), ahlâk konuları, zaman zaman büyük peygamberler, Hz. Peygamber’in hayatına dair özlü bilgileri içeren el kitabı” diye tanımlanabilir. Hal, davranış, tutum, tavır anlamına geldiğine göre kısaca, “durum bilgisi” anlamına gelmektedir. Yani günlük olaylar karşısında nasıl tavır alacağımıza dair bilgiler denebilir. İlmihaller, fıkıh edebiyatında ve dini geleneğimizde önemli bir yere sahiptir; çünkü bir Müslümana günlük hayatında lazım olacak pratik bilgileri özlü bir şekilde anlatmışlardır. Biz bu çalışmada Lütfi Paşa'nın “Risale-i Sual ve Cevab” (Sual ve Cevaplı İlm-i hal) isimli eserini ortaya koymaya çalışacağız. Lütfi Paşa’nın bu eseri de diğer iki eseri olan“Tevârih-i Âl-i Osman'” ve “Âsaf-nâme gibi gayet sade bir üslupla, halkın anlayacağı dille yazılmış bir eserdir.
We don’t have any accurate information about the birthplace and year of Lütfi Pasha. However, it is stated that in two sources that are closest to his time and in subsequent sources it is originating in Albania. However, there are also different information that Lütfi Pasha is, Icodral, Avlonian, Hersekli. Although the date of birth is not exactly known, it is estimated that he was born around 1488 when he was at least twenty years old in 1508. The date of his death is 1563 in one source, while the other source says he died in April 1564. Lütfi Pasha says in his work, in his childhood, he was taken as "Harem-i Hâss" at the time of the Second Bayezid, and he was trained there for many years. When Yavuz Sultan Selim Han came out of the throne, he was first commissioned with Chuhadarlık, and then fifty acts with a salary of mutterrikality, with the threshold. Then he was given the command, the command, the command, the command, the command, the command. He was then brought to the castle, to the Karaman Bay, to the Anatolian Bay. At the time of Sultan Suleiman, he was also the worshiper and eventually the sadrazam. Lütfi Pasha, a multi-faceted man, with his administrative duties in various stages, as a result of his experience, received his work called "Asaf-nâme" (Signs to the Government Men). The Lord is also commander. Again, according to his own expression, he took part in many wars, and managed some of them personally (Lutfi Pasha, 1341: 1-3). The hardest point of the Lütfi Pasha is the state humanity. Lütfi Pasha, in addition to his state humanity, is a historian, scientist and writer. About history, there is a work named "Tevârih-i Âl-i Osman" that tells the events from the establishment of the Ottoman State to the year 961 / 1553 in a short and simple style (Atik, 2001:5). There are nine other works of religious knowledge than the Tevârih al-Osman and the Asaf-Nâme. Eight of their works are Turkish and three are Arabic. One of these works is the “Risale-i Sual and Response” (Sual and Response). Knowledge and knowledge of the word is the meaning of knowledge and knowledge of the word. The term is "belief, worship, treatment (day life), moral issues, sometimes the great prophets, Hz. The Book of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) is the Book of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him). As it means state, behavior, attitude, attitude, in short, it means "situation knowledge". We can tell you how we will behave in the face of daily events. The religions have an important place in the fighteous literature and in our religious tradition, because they have explicitly explained the practical information that a Muslim needs in his daily life. In this study we will try to reveal the work of Lütfi Pasha called "Risale-i Sual and Answer" (Sual and Answered Intelligence). This work of Lütfi Pasha is also two other works of "Tevârih-i Âl-i Osman" and "Asaf-nâme" with a very simple style, written in the language that the people will understand.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
