Özet:

Bilimsel sorgulama, bilimsel okuryazar birey yetiştirmek için etkili bir stratejidir. Eğitimin her aşamasında kaynak olarak başvurulan ders kitaplarında bilimsel sorgulamanın nasıl sunulduğu bu amaca ulaşmada önemli rol oynar. Bu yüzden çalışmanın amacı, 9. sınıf fizik, kimya ve biyoloji ders kitaplarında yer alan etkinlikleri bilimsel sorgulama açısından değerlendirmektir. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma materyali olarak incelemesi yapılacak olan kaynaklar Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanan ve 2017-2018 yılı eğitim-öğretim yılında okutulmak üzere genel liseler ve fen liselerindeki 9. sınıflara dağıtılan kitaplardan oluşmaktadır. Çalışmamıza konu olan 6 adet ders kitabındaki etkinlik ve deneyler Yang ve Liu (2016) tarafından geliştirilen sorgulama tabanlı görevler analiz envanterindeki boyutlara ve o boyutların içerdiği 22 alt boyuta göre incelenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Tüm kitaplar incelendiğinde etkinliklerde en çok yer alan alt boyutlar; “Dersin amacına uygunluk’’ ve “Ana düşünce’’ boyutlarıdır. En az yer alan alt boyutlar; “Tahmin’’ ve “Hipotez kurma’’ boyutlarıdır. Ayrıca genel liseler için hazırlanan fizik ders kitabındaki etkinliklerin diğer branşlara göre daha çok alt boyut içerdiği görülmüştür. Bilimsel okuryazarlık hedefine ulaşmadaki önemi düşünüldüğünde, ders kitaplarındaki etkinliklerin daha planlı hazırlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: