Abstract:

Araştırma kapsamında Antalya Kaleiçi Döşemealtı, Serik, Manavgat ve Akseki bölgesine gidilerek farklı dönemlerde çeşitli seccade dokuma örnekleriyle karşılaşılmış olup incelenen örnekler halı seccadeler, mihraplı seccadeler ve düz dokuma seccadeler (Kilim- Cicim -Zili- Sumak dokuma teknikli seccadeler) olarak gruplandırılmıştır. Bu çalışmada 10 adet Cicim seccade dokuması desen renk motif ve kompozisyon özelliği açısından incelenmiştir.El dokumaları bir toplumun yaşam koşullarını ve kültürel özelliklerini en iyi yansıtan ürünlerin başında gelmektedir. Bu ürünlere bakıldığında o toplumun sosyal, ekonomik, sanatsal ve kültürel duruşunu, nasıl bir coğrafya da yaşadıklarını hakkında bilgiler edinilebilir. Dokumacılık faaliyeti genellikle kırsal kesimde yaşayan insanların en önemli uğraşlarındandır. Bu uğraşlardan biriside seccade (namazlağı) dokumalarıdır. El dokumaları örneklerin arasında seccade dokumalarının yeri ve önemi azımsanmayacak ölçüdedir.Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve hızlı tüketimin artması nedeniyle el dokumacılığı giderek yok olmaya yüz ve desen, kompozisyon ve malzeme özelliklerinde bozulmalar olmuştur. Seccade dokumaları küçük ebatlı ve ortalama 50-60-70 cm eni olan 100-130 -150 cm ve üzeri boyunda olan Halı Kilim Cicim Zili Sumak dokuma teknikleriyle dokunan dokuma örnekleri arasındadır.Tespit edilen seccade dokuma örneklerinde desen ve kompozisyon özellikleri incelendiğinde karma bir dokuma kültürü tespit edilmiştir. Tespit edilen seccade dokuma örneklerinin benzerlerini farklı bölge ve yörelerde rastlamak mümkündür. Seccade dokumalarının bazı örneklerinde çözgüde kullanılan kıl ve zeminde kullanılan yün kendi doğal rengiyle kullanılmıştır. Desen ipliklerinde kullanılan iplerin genelinde kimyasal boya ile boyanmış ipler kullanıldığı tespit edilerek bu dokuma örneklerinde çok az da olsa doğal boya kullanılmıştır. Sentetik iplerdeki, renk atma özellikleri, solmalarından dolayı, doğallıktan uzak parlaklık tonları gözle görülecek şekilde sentetik ip kullanıldığı analiz gerektirmeden anlaşılmaktadır.

Keywords: